Tag Archives: pamięć

„Cmentarze żydowskie – trudna pamięć” – spotkanie online z Krzysztofem Bielawskim | środa, 9 grudnia godz. 18.00

Zapraszamy na spotkanie online „Cmentarze żydowskie – trudna pamięć” – z historykiem i publicystą Krzysztofem Bielawskim, autorem książki „Zagłada cmentarzy żydowskich”, rozmawiać będzie Kornelia Kurowska.

Spotkanie odbędzie się w środę, 9 grudnia br. o godz. 18.00 i będzie transmitowane na żywo na profilu facebookowym Borussia.Olsztyn oraz na kanale YouTube Borussii pod linkiem:

https://www.youtube.com/watch?v=nE-3C4FCy2E

Publikacja Krzysztofa Bielawskiego dokumentuje najnowszą, powojenną historię nekropolii żydowskich w Polsce. „Zagłada cmentarzy żydowskich” to lektura wstrząsająca, bo ukazująca ogromną skalę bezpowrotnych zniszczeń – spośród ok. 1200 cmentarzy żydowskich na terenach obecnej Polski wszystkie właściwie uległy dewastacji i popadły w zapomnienie. Na setkach z nich nie znajdziemy już nagrobków. Nierzadko w miejscu, gdzie spoczywają ludzkie szczątki, wznoszono budynki, urządzano place zabaw, parki i pola uprawne.

Krzysztof Bielawski bada i dokumentuje historię żydowskich cmentarzy od 2005 r., prowadzi portal internetowy www.cmentarze-zydowskie.pl i jako specjalista ds. dziedzictwa żydowskiego pracuje w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Rozmowę poprowadzi Kornelia Kurowska

Organizatorzy wydarzenia: Fundacja Borussia, Stowarzyszenie WK Borussia, Stowarzyszenie B’Jachad, Forum Dialogu Publicznego

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Fundacja im. Róży Luksemburg

Premiera filmu o Marcelu Kruegerze – olsztyńskim pisarzu miejskim | piątek (21 lutego) godz. 18.00 | Kino Studyjne Awangarda 2

Fundacja BORUSSIA wspólnie z Samorządem Miasta Olsztyna zapraszają na polską premierę filmu o Marcelu Kruegerze olsztyńskim pisarzu miejskim w roku 2019. Będzie ona okazją do przypomnienia postaci Marcela Krugera, który przez pół roku był pisarzem miejskim w Olsztynie. Obraz stworzyli uczniowie Liceum Filmowego w Poczdamie.

Pisarz Miejski zawitał do Olsztyna w maju ubiegłego roku. Mieszkał tu, spotykał się z mieszkańcami, odwiedzał bardziej i mniej popularne miejsce i dzielił się refleksjami o życiu w mieście nad Łyną. W stolicy Warmii i Mazur pisał m.in. o projektach realizowanych przez lokalną społeczność, o dziejach swojej rodziny, o miejscach, które odwiedzał.

Marcel Krueger urodził się w 1977 roku w Solingen w Nadernii Północnej-Westfalii, dziś mieszka w Irlandii. Jest pisarzem, redaktorem i tłumaczem. Tematy do swojej pracy znajduje czerpie z historii Europy i podróży po świecie.

Program wydarzenia:

18.00   Uroczyste otwarcie

18.10   Seans filmowy

18.50   Spotkanie z udziałem twórców filmu z Liceum Filmowego w Poczdamie, Marcela Kruegera Pisarza Miejskiego, Magdaleny Gębali z Niemieckiego Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej oraz Kornelii Kurowskiej Prezes Fundacji BORUSSIA.

Prowadzenie Łukasz Śłusarczyk, tłumaczenie: Barbara Sapała

Zapraszamy do lektury bloga Marcela Krugera: http://www.pisarz-miejski-olsztyn.com/marcel-krueger/

 Projekt rezydencji literackiej realizowany we współprac z Niemieckim Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej w Poczdamie

Prusy Wschodnie. Wspólnota wyobrażona. | Dyskusja z udziałem prof. Huberta Orłowskiego i dr. Rafała Żytyńca | 28 listopada 2019 godz. 17.00

Zapraszamy do Domu Mendelsohna na spotkanie z cyklu „Akademia Borussii” w czwartek 28 listopada o godz. 17.00 na dyskusję z udziałem prof. Huberta Orłowskiego i dr. Rafała Żytyńca.

Okazją do spotkanie stało się wydanie 49. tomu Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej – zbioru tekstów naukowych, literackich i publicystycznych, które ukazują różne aspekty procesu konstruowania i negocjowania „wschodniopruskości” (Robert Traba), konflikty pamięci oraz próby ich przezwyciężenia poprzez podanie w wątpliwość monolitycznych wzorców tożsamości regionalnej.

Hubert Orłowski– germanista, emerytowany profesor zwyczajny UAM, związany ze stowarzyszeniem Wspólnota Kulturowa Borussia w Olsztynie. Członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk. Jego specjalności to: literatura i kultura niemiecka ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy, teoria narracji, semantyka historyczna i badania nad stereotypami. Jest autorem m.in. monografii „Literatura w III Rzeszy”, „Polnische Wirthschaft. Nowoczesny niemiecki dyskurs o Polsce”, „Dzieje kultury niemieckiej” (współautor). Redaguje serię wydawniczą (do tomu 35 wespół z Christophem Kleßmannem) „Poznańska Biblioteka Niemiecka”. Wyróżniony Orderem Zasługi I Klasy Republiki Federalnej Niemiec (2007). Doktor honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (2005) oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2009). Laureat nagrody im. Friedricha Bollnowa Niemieckiej Akademii Jerzyka i Literatury (Darmstadt 2016).

Rafał Żytyniec– dr, kulturoznawca, studiował we Frankfurcie nad Odrą oraz w Moguncji. W latach 2006-2011 pracownik naukowy Centrum Badan Historycznych PAN w Berlinie, w latach 2012-2018 adiunkt Działu Historycznego, a od 1.02.2019 r. dyrektor Muzeum Historycznego w Ełku. Zainteresowania badawcze: historia literatury i kultury Prus Wschodnich ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Warmii i Mazur, historia i współczesność polsko-niemieckich stosunków kulturowych, II wojna światowa w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców.

Wsparcie finansowe cyklu „Akademia Borussii”: Goethe-Institut w Warszawie i Urząd Miasta Olsztyna.

Debata „Polacy i Niemcy. Trudne sąsiedztwo” | wtorek, 19 marca 2019 r. godz. 13.00 | Centrum Nauk Humanistycznych UWM

Serdecznie zapraszamy  na debatę pt. „Polacy i Niemcy. Trudne sąsiedztwo”. Rozmowa  o stosunkach polsko-niemieckich w perspektywie historycznej, socjologicznej i literaturoznawczej odbędzie się  na Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie. Bodźcem tego spotkania  jest publikacja ósmego numeru Pomocnika Historycznego POLITYKI pt.  „Polacy i Niemcy. Tysiąc lat sąsiedztwa. Prawdy i mity. Wojny i pokoje”. I nie tylko. Będzie to spotkanie z ludźmi, którzy przez całe swoje życie pracują na rzecz dialogu polsko-niemieckiego. Z pomysłodawcą  numeru specjalnego POLITYKI, znawcą tematyki polsko-niemieckiej, redaktorem Adamem Krzemińskim, em. Profesorem UAM w Poznaniu i doktorem honorowym uniwersytetów  w Olsztynie i w Opolu, literaturoznawcą i germanistą Hubertem Orłowskimoraz Profesorem Robertem Trabą z ISP PAN, wieloletnim dyrektorem Centrum Badań Historycznych w Berlinie, współzałożycielem WK Borussia rozmawiać będziemy o sąsiedztwie, które „zobowiązuje” – w myśl długoletniego projektu wydawniczego Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej, o Polsko-Niemieckich Miejscach Pamięci, o wysiłkach uczonych i społeczników na rzecz budowania mostów między naszymi narodami i burzenia murów –  przede wszystkim murów nieufności i niewiedzy. W miejscu szczególnym, stolicy Warmii i Mazur, porozmawiamy również o problemach dziedzictwa kulturowego byłych Prus Wschodnich.

Organizatorem spotkania jest Wydział Humanistyczny, Katedra Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie oraz Fundacja Borussia w Olsztynie.

Uczestnicy spotkania:

Adam Krzemiński– germanista, dziennikarz, publicysta. Uważany za jednego z najbardziej kompetentnych znawców stosunków polsko-niemieckich. Od 1973 r. w POLITYCE. Częsty gość i komentator niemieckich mediów – jego analizy publikują największe dzienniki i tygodniki („Frankfurter Allgemeine Zeitung” „Die Zeit”, „Der Spiegel”,). Laureat prestiżowej nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego (2010). Autor kilku książek, w tym wydanych po polsku i niemiecku Lekcji dialogu.

Hubert Ołowski– germanista, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Członek rzeczywisty PAN, profesor w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. Związany ze stowarzyszeniem Wspólnota Kulturowa Borussia w Olsztynie, doktor honoris causa UWM w Olsztynie (2009) i Uniwersytetu w Opolu.Jego specjalności to: literatura i kultura niemiecka ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy, teoria narracji, semantyka historyczna i badania nad stereotypami, stosunki literackie polsko-niemieckie. Jest badaczem procesu powstawania stereotypów niemieckich o Polakach (monografia Polnische Wirthschaft), autorem licznych publikacji naukowych, wraz z Christophem Kleßmannem jest współredaktorem (do t. 35) „Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej”, od 36 do 48 t. – jej redaktorem. Współautor monografiiDzieje kultury niemieckiej(z Czesławem Karolakiem i Wojciechem Kunickim).

Robert Traba – historyk i politolog, profesor w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, profesor honorowy Wolnego Uniwersytetu w Berlinie. Związany z Olsztynem, współzałożyciel olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa Borussia,  fundator Fundacji Borussia, wieloletni redaktor kwartalnika „Borussia”, od 2006  do 2018 roku był dyrektorem Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie,  współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej. Specjalizuje się w historii Europy Środkowo-Wschodniej i Niemiec w XIX i XX wieku, badacz polsko-niemieckiego pogranicza, zajmuje się takimi zagadnieniami jak historia stosowana, otwarty regionalizm, krajobraz kulturowy, akulturacja oraz pamięć kulturowa. Współredaktor  9 tomów  serii wydawniczej Polsko-Niemieckie Miejsca Pamięci / Deutsch-PolnischeErinnerungsorte– wraz z Hansem Henningiem Hahnem. Ostatnie publikacje:The Past in the Present oraz Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (wraz ze 100 autorami).

Alina Kuzborska– germanistka, literaturoznawczyni, tłumaczka literatury, pracuje w Katedrze Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie.

FESTIWAL MENDELSOHNA | 11 – 14 października 2018 r.

Festiwal Mendelsohna to cykliczne wydarzenie, zainicjowane przez środowisko BORUSSII w Olsztynie, rodzinnym mieście Ericha Mendelsohna. Życie i twórczość architekta oraz dziedzictwo regionu to dla nas inspiracja i punkt wyjścia do działań edukacyjnych i artystycznych, które przywracają pamięć o wielokulturowej historii Warmii i Mazur i integrują mieszkańców regionu. W trakcie festiwalu poruszamy tematy związane z różnorodnością kulturową i wyznaniową, dorobkiem Mendelsohna, a także jego największą pasją: architekturą i sztuką.


Festiwal Mendelsohna tworzy także przestrzeń do debat wokół aktualnych przemian kulturowych i społecznych w mieście, regionie, Polsce oraz szerzej – w Europie, promując środowiska i działania obywatelskie, a także inicjując dyskusję o roli twórców w kreowaniu społecznej zmiany.  Tolerancja i szacunek wobec inności, wrażliwość na różnorodność i dialog międzykulturowy to wartości, które towarzyszą wydarzeniom Festiwalu Mendelsohna. W 2018 roku odbywa się pod hasłem „Ślady” i składa się na niego  26 różnych wydarzeń, organizowanych przez Borussię we współpracy ze Stowarzyszeniem B’Jachad, Forum Dialogu Publicznego i Galerią Usługa oraz 12 innymi partnerami, które odbywają się dzięki wsparciu Goethe-Institut w Warszawie, Samorządu Miasta Olsztyna oraz Fundacja im. Róży Luksemburg.

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowym programem Festiwalu Mendelsohna .

PROJEKCJA FILMU „JESTEŚMY ŻYDAMI Z WROCŁAWIA” | wtorek, 9 października | godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Zapraszamy na pokaz filmu dokumentalnego autorstwa Karin Kaper i Dirka Szusziesa, który ilustruje losy 14 świadków historii: ocalałych z Zagłady wrocławskich Żydów. To obraz pokolenia młodych ludzi, którzy z powodu swojego pochodzenia są prześladowani i muszą opuścić rodzinny Breslau. Są zmuszeni do ucieczki lub emigracji, niektórzy z nich trafiają do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Po wojnie osiedlają się w różnych krajach: Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Anglii, Francji i Niemczech.

Pokazowi filmu towarzyszy spotkanie z jego twórcami: Karin Kaper i Dirkiem Szusziesem.

Film w polskiej wersji językowej. Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.

Pokaz odbywa się dzięki wsparciu finansowemu PełnomocnikaRządu Federalnegods.Kulturyi Mediów.

„Kłopotliwe dziedzictwo” – wykład prof. Jacka Purchli połączony z debatą | 26 września godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Olsztynie oraz Fundacja „BORUSSIA” zapraszają na wykład  profesora Jacka Purchli „Kłopotliwe dziedzictwo”,  Co to jest kłopotliwe dziedzictwo i jak sobie z nim radzić? Czy skłonni jesteśmy wziąć odpowiedzialność za całość wytworów minionych pokoleń niezależnie od konotacji narodowych i tła ideologicznego? Jak odnosić się do symboli niechcianej przeszłości? Na kanwie tych i innych pytań będzie toczyć się debata, której bezpośrednim impulsem będzie wykład profesora Jacka Purchli.

Profesor Jacek Purchla Studiował ekonomię i historię sztuki. Profesor zwyczajny nauk humanistycznych; członek Polskiej Akademii Umiejętności; kieruje Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Założyciel i dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (1991-2018). Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Przewodniczący Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO (kadencja2016-2017). Wiceprezydent Europa Nost

„Ruach” – wernisaż frotaży Darii Kozłowskiej-Wrony | piątek, 28 września 2018 r. godz. 17.00

W piątkowe popołudnie  28 września serdecznie zapraszamy do DOMU MENDELSOHNA na spotkanie ze sztuką i pamięcią. Przyczynkiem do projektu stał się powrót do dawnej Bet Tahary fragmentów macew z olsztyńskiego cmentarza żydowskiego. Tak o projekcie pisze jego autorka – Daria Kozłowska-Wrona, urodzona w Olsztynie malarka, graficzka, fotografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu: „Projekt „RUACH” to próba przybliżenia i podkreślenia wartości estetycznych w sztuce kamieniarskiej żydowskich płyt nagrobnych. Przez pryzmat osoby z innej kultury zaobserwowałam niezwykłą rozmaitość i różnorodność płaskorzeźb wykonanych na macewach. Frotaże na tkaninach bawełnianych i lnianych uwypuklą rysunek oraz faktury kamienia dotknięte zębem czasu. W Olsztynie odbiłam fragmenty płyt nagrobnych, tworząc swoistą kompozycję.Powstał dyptyk. To pierwsza próba pracy nad odnalezionymi przez Fundację Borussia odłamkami macew z cmentarza żydowskiego w Olsztynie.  Frotaże powstaną także w Bodzentynie, w Górach Świętokrzyskich, w Pińczowie oraz Łodzi. Tkaniny z odbiciami macew opatrzę tekstem autorskim oraz literaturą i poezją. Część z nich rozwieszę w przestrzeni cmentarz żydowskiego w Olsztynie, pomiędzy starymi drzewami, część w domu pogrzebowym Mendelsona. Obrazy zostaną  połączone z dźwiękiem i wzmocnione dzięki ilustracji muzycznej  Erdmute i Wacława Sobaszków.Materia wystawiona na działanie czynników zewnętrznych (słońce, wiatr, deszcz) niech będzie swojego rodzaju przeniesieniem, symbolem duchowej wędrówki spójnej z energią natury”.

Spotkanie odbywa się w ramach cyklu „Lekcje Dialogu” współfinansowanego przez Samorząd Miasta Olsztyna i Goethe-Institut w Warszawie.

Serdecznie zapraszamy!

Spotkanie z prof. Robertem Trabą poświęcone polsko-niemieckim miejscom pamięci

W najbliższy poniedziałek, 24 października o 17.00 w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej (ul. Stare Miasto 33)  prof. Robert Traba w rozmowie z Adamem Krzemińskim, redaktorem tygodnika „Polityka”, opowie o opierającym się na współpracy między dwoma krajami projekcie wydawniczym „Polsko-niemieckie miejsca pamięci”|Deutsch-polnische Erinnerungsorte, którego jest jednym z pomysłodawców i redaktorem. Dzięki zaangażowaniu 115 autorów z 6 krajów w ramach projektu powstała seria 9 książek ukazujących nakładanie się, przeplatanie i asymetrię kultury pamięci Niemców i Polaków. W pracy zawarto efekty badań nad miejscami pamięci obu narodów oraz analizę kontekstów społecznych, regionalnych i kulturowych, a także europejską perspektywę doświadczeń polsko-niemieckich.

 

BACK