Rodzina Grumachów z Barczewa, Olsztyna, Królewca i Berlina. Fotograficzna podróż w czasie – wykład prof. Ruth Leiserowitz | piątek, 24 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy w piątek, 24 listopada o godz. 17.00 na wykład prof. Ruth Leizerowitz „Rodzina Grumachów z Barczewa, Olsztyna, Królewca i Berlina. Fotograficzna podróż w czasie”.

Podczas wykładu w Domu Mendelsohna prof. Ruth Leiserowiz przedstawi historię rodziny Grumachów, pochodzącą z dawnych Prus Wschodnich, którą odtworzyła na podstawie badań archiwalnych. Punktem wyjścia do opowieści o historii Grumachów, która ma swój początek w Wartenburgu (dzisiejszym Barczewie) i Allenstein (Olsztynie), a która kończy się w Jerozolimie, jest zdjęcie przedstawiające Nathana Grumacha i jego żonę Friederike, którzy pobrali się w 1893 r. Jak potoczyło się życie małżeństwa Grumachów, gdzie pozostawili swój ślad? Narracja skupia się na Allenstein w latach osiemdziesiątych XIX wieku, ale także na Berlinie podczas II wojny światowej.

Dr Nathan Grumach (1863-1908) przyszedł na świat w Wartenburgu (Barczewie) w rodzinie właściciela tutejszego tartaku Moritza Grumacha i jego żony Johanny z domu Abrahamsohn. Był uzdolniony muzycznie i miał piękny, czysty głos. Chętnie pomagał w synagodze i gdy wracał do domu na szabat, śpiewał tam podczas nabożeństw. Grumach poślubił pochodzącą z Allenstein (Olsztyna) Friederike Mendelsohn. Para zamieszkała w Tilsit (dziś Sowietsk w obwodzie kaliningardzkim), gdzie Grumach pracował jako notariusz.

Prof. dr Ruth Leiserowitz (Uniwersytet Humboldta w Berlinie) od 2009 r. jest zastępczynią dyrektora Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Zajmuje się historią krajów nadbałtyckich oraz dziejami Żydów. Wraz z mężem i przyjaciółmi założyła stowarzyszenie „Żydzi w Prusach Wschodnich”, w którym aktywnie działa.

Spotkanie w języku polskim.
Serdecznie zapraszamy! Wstęp wolny!

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg

* * *

Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

Spotkanie „Jerozolima – mit, mistyka, czas” | czwartek 16 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy do Domu Mendelsohna w czwartek 16 listopada o 17.00 na spotkanie „Jerozolima – mit, mistyka, czas.
O mieście – micie opowie ks. Henryk Błaszczyk w rozmowie z dziennikarką Ewą Mazgal.

Początki Jerozolimy – świętego miasta Żydów, chrześcijan i muzułmanów – sięgają czasów mitycznych, ale jej wpływ na dzieje świata od najdawniejszych czasów jest jak najbardziej realny. Na spotkaniu z ks. Henrykiem Błaszczykiem przedstawimy losy miasta od epoki królów Dawida i Salomona oraz budowy I świątyni. Zatrzymamy się w mieście Heroda Wielkiego, który nakazał rzeź niewiniątek. Opowiemy o Jezusie w Jerozolimie i zburzeniu miasta przez Rzymian. Przypomnimy wyprawy krzyżowe, których celem była „Jerozolima wyzwolona” i wielki ruch pielgrzymkowy, z którym wiąże się olsztyńska kaplica jerozolimska.
Jerozolima – miasto symbol – jest częścią dramatycznej izraelsko-palestyńskiej historii, a dzisiaj przyszłość tego skrawka ziemi, jak wiele razy wcześniej, spowija mrok. Czy kiedykolwiek w mieście Jeruzalem nie będzie „śmierci ani smutku, ani boleści”?

Wsparcie finansowe Festiwalu Mendelsohna: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg
* * *
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

Erich Mendelsohn – Architektura Dialogu

Dziś pierwszy dzień wiosny i 136 rocznica urodzin światowej sławy architekta urodzonego w Olsztynie Ericha Mendelsohna. BORUSSIA Olsztyn od kilkunastu lat aktywnie przywraca pamięć o architekcie i jego pierwszym dziele – dawnej Bet Taharze (1913). Dziś w uratowanym przez nas zabytku mieści się Centrum Dialogu Międzykulturowego DOM MENDELSOHNA (ul. Zyndrama z Maszkowic 2).
Życiowa droga Mendelsohna, która rozpoczęła się w naszym mieście wiodła go przez wiele krajów i kontynentów, gdzie dziś stoją zaprojektowane przez niego budynki. Ze względu na ich unikatowość trwają się starania mające na celu wpisanie niektórych z nich, w tym dawnej olsztyńskiej Bet Tahary, na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jesteśmy zaangażowani w ten proces.
Właśnie dziś, w Hajfie rozpoczyna się kolejne z cyklu mendelsohnowskich sympozjów „Erich Mendelsohn – Architektura Dialogu”. O olsztyńskich doświadczeniach opowie na nim Kornelia Kurowska.
Na stronie wydarzenia znajdą Państwo jego program oraz link umożliwiający zapisanie, by śledzić wydarzenie online: https://bhrc-mendelsohn-2023.net.technion.ac.il/

ODWOŁANE – Planeta Piołun – spotkanie autorskie z Oksaną Zabużko | sobota 26.11. godz. 18.00 | Dom Mendelsohna

W najbliższą sobotę z publicznością Festiwalu Mendelsohna 2022 spotka się Oksana Zabużko, jedna z czołowych ukraińskich pisarek, autorka ponad dwudziestu książek, laureatka nagród krajowych i zagranicznych, ostatnio nagrody Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza.
Zapraszamy na spotkanie autorskie, które odbędzie się 26 listopada o godz. 18.00 w Domu Mendelsohna. Spotkanie poprowadzi Ewa Romanowska.
Oksana Zabużko (ur. 1960) – poetka i eseistka, autorka tekstów filozoficznych. Wykładała na uniwersytetach w USA (Pensylwania, Harward, Pittsburgh). Na stałe mieszka w Kijowie. Jej książki i artykuły zostały przetłumaczone na języki: polski, angielski, francuski, niemiecki, czeski, węgierski, chorwacki, bułgarski, rosyjski, perski. W Polsce wydano powieści Badania terenowe nad ukraińskim seksem (2003) i Muzeum porzuconych sekretów (2012), zbiór opowiadań Siostro, siostro (2007) i wywiad rzekę Ukraiński palimpsest. Oksana Zabużko w rozmowie z Izą Chruślińską (2013). W 2022 r. nakładem wydawnictwa Agora ukazał się zbiór esejów „Planeta Piołun” (przeł. K. Kotyńska, A. Łazar, J. Majewska).
Zapraszamy do udziału.
Wstęp wolny! Ilość miejsc ograniczona.
Wsparcie finansowe Festiwalu Mendelsohna: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Fundacja im. Róży Luksemburg.
* * *
Motyw graficzny: @Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: @Andrij Fil

Seminarium „Erich Mendelsohn – architekt ponad granicami”

W 2022 r. mija 135 lat od urodzin patrona naszego wydarzenia – Ericha Mendelsohna, architekta i wizjonera, urodzonego w 1887 r. w Olsztynie.
Z tej okazji podczas Festiwalu Mendelsohna zapraszamy w sobotę 22.10. na seminarium „Erich Mendelsohn – architektura ponad granicami”. Rozpocznie się ono o godz. 15.30 w Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2).
W programie seminarium:
🟪 „Erich Mendelsohn – architekt z Olsztyna” – pokaz filmu krótkometrażowego z udziałem autora Adama Smo Smoczyńskiego
🟪 „Erich Mendelsohn i idea europejska“ – prof. Ita Heinze-Greenberg (Zurych)
🟪 „Wieża Einsteina – wieczny pacjent“ – Helge Pitz (Berlin)
🟪 „Seidenhaus Weichmann – pierwszy dom towarowy w karierze Ericha Mendelsohna i jego następcy“ – dr Ryszard Nakonieczny (Gliwice)
🟪 Dyskusja i podsumowanie
Goście Festiwalu:
🟪 prof. Ita Heinze-Greenberg
emerytowana profesorka Politechniki Federalnej (ETH) w Zurychu, gdzie w latach 2012-2019 pracowała w Instytucie Historii i Teorii Architektury (gta). Tytuł doktora uzyskała na Uniwersytecie w Bonn na podstawie pracy poświęconej budowlom Ericha Mendelsohna w Mandacie Palestyny. Wykładała i prowadziła prace badawcze na różnych uczelniach, m.in. w Izraelskim Instytucie Technicznym Technion w Hajfie (1984-1998), w Akademii Besaleela w Jerozolimie (1993), na Uniwersytecie w Augsburgu (1999), Uniwersytecie Technicznym w Delft (2004-2005) i na Uniwersytecie Technicznym w Monachium (2008-2012). Liczne publikacje Ity Heinze-Greenberg poświęcone są Erichowi Mendelsohnowi, ale także badaniom nad architekturą XIX i XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem procesów narodowotwórczych, konstruktów tożsamościowych i zagadnień migracji.
🟪 Helge Pitz
niemiecki architekt i konserwator zabytków. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie w Trewirze w 1959 r. współpracował z wieloma biurami architektonicznymi, by w 1980 r. założyć wraz z Winfriedem Brenne własną pracownię. Po 1991 r. skoncentrował się na projektach z zakresu konserwacji zabytków. Ściśle współpracuje z architektami, historykami budownictwa i konserwatorami zabytków, nadzorując i konsultując prace na obiektach zabytkowych. Wykładowca wyższych uczelni, autor publikacji fachowych. Zaprojektował m.in. budynek Niemieckiego Muzeum Techniki przy Landwehrkanal w Berlinie-Kreuzberg (1996-2001). Jako konserwator zabytków Helge Pitz pracował przy badaniach i modernizacji wielu zabytkowych budynków, w tym słynnej Wieży Einsteina, zaprojektowanej przez E. Mendelsohna.
🟪 dr Ryszard Nakonieczny
adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, w latach 2004-2011 redaktor naczelny kwartalnika „Archivolta”, współautor i redaktor książek: „Słynne wille Polski” (Praga 2013) oraz „Oblicza modernizmu w architekturze” (Katowice 2013); współzałożyciel Fundacji Dom Modernisty; organizator spacerów architektonicznych, dziesięciu edycji Festiwalu Ogrodów w Katowicach; kurator wystaw w: Brukseli, Pradze, Ostrawie, Wrocławiu, Katowicach, Gliwicach, Bytomiu i Sosnowcu, członek „Erich Mendelsohn Initiative Circle” powołanego do przygotowania listy dzieł Ericha Mendelsohna do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO z inicjatywy niemiecko-izraelskiej grupy ekspertów ICOMOS.
🟪 Adam Smo Smoczyński
Artysta plastyk, twórca filmów animowanych, dokumentalnych, eksperymentalnych i teledysków. Absolwent Liceum Plastycznego w Olsztynie i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Liège. Jest twórcą teledysków i opraw wizualnych koncertów i spektakli teatralnych. Wielokrotnie nagradzany na YACH Film Festival i Agfa Young Designers.
Tworzy przestrzenne obrazy, eksperymentując z autorskimi technikami plastycznymi i materiałami. W twórczych działaniach łączy doświadczenia z różnych dziedzin sztuki i fascynacje zagadnieniami z pogranicza nauki.
Wykłady w języku niemieckim z tłumaczeniem na język polski.
Tłumaczenie: dr Barbara Sapała.
Wstęp wolny! Serdecznie zapraszamy!
Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Fundacja im. Róży Luksemburg.
* * *
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

VII Festiwal Mendelsohna „Granice” 21.10.-21.12.2022 | Zapraszamy!

Serdecznie zapraszamy na tegoroczny Festiwal Mendelsohna! VII edycja festiwalu odbywa się w roku jubileuszowym – w 135. rocznicę urodzin patrona naszego wydarzenia – architekta i wizjonera, urodzonego w 1887 r. w Olsztynie.

W tym roku w programie festiwalu, który odbywać się będzie od 21 października do 21 grudnia znajduje się blisko 30 różnych wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Zapowiedzi kolejnych wydarzeń znajdą Państwo na naszej stronie internetowej oraz oraz na fanpega’ch: facebook.com/Borussia.Olsztyn  i facebook.com/festiwalmendelsohna.

Zainicjowany przez olsztyńską „Borussię” Festiwal Mendelsohna tworzy przestrzeń do debat wokół aktualnych przemian kulturowych i społecznych w regionie, Polsce i Europie, promuje środowiska i działania obywatelskie, ukazując znaczenie twórczości architekta Ericha Mendelsohna oraz szerzej – wielokulturowego dziedzictwa regionu.

Program do pobrania: PROGRAM RAMOWY FESTIWALU MENDELSOHNA PAŹDZIERNIK 2022

Festiwal Mendelsohna odbywa się dzięki wsparciu finansowemu: Goethe-Institut Warszawa, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Fundacja im. Róży Luksemburg.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny. Zapraszamy do udziału!

Światło Chanuki w Domu Mendelsohna | warsztaty online | sobota 12 grudnia godz. 16.00

Serdecznie zapraszamy na plastyczne warsztaty chanukowe online, które poprowadzi olsztyńska artystka Ewa Pohlke.
Podczas warsztatów przygotujemy ozdoby i kartki z motywami i symbolami Chanuki, żydowskiego święta świateł.
Wydarzenie odbędzie się na platformie Zoom, w sobotę 12 grudnia o godz. 16.00.
Dołącz do spotkania na Zoomie, klikając na poniższy link:
https://us02web.zoom.us/j/89070704432…
Meeting ID: 890 7070 4432
Passcode: 080810
Tektura biała 1,5 mm lub 2mm format np A4 / do wycięcia gwiazd i menor
Kartki kolorowe gramatura 120-160 g format A4
kartki do ksero
Relief złoty lub inne kolory, długopis
nić lniana lub sznurek do zawieszenia gwiazdek
farby akrylowe. wałek do nanoszenia farby
Czyste, płaskie tacki z pianki poliuretanowej (np. po włoszczyźnie)  do zrobienia matrycy do drukowania wzorów lub prostokątne kawałki gładkiego steropianu 10×15
Klej Magic glu/ XXL  w tubkach z cienkim aplikatorem
nożyczki, ołówek do rysowania szablonów ewent. flamastry itp
Dobrze byłoby przygotowac sobie gotowy szablon 6 ramiennej gwiazdy bo rysowanie jej podczas zajęć moze zająć sporo czasu.Można wykorzystać do tego np foremkę do wycinania ciastek ?
Inne materiały plastyczne( kolorowylub złoty  papier, szare płótno?)  wg uznania i fantazji do ozdobienia naszych wiszących dekoracji i do kartek.
Serdecznie zapraszamy!
* * *
Ewa Pohlke to artystka malarka urodzona w Kętrzynie. Absolwentka Wydziału Sztuki UWM w Olsztynie. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, grafiką, tkaniną eksperymentalną i fotografią. Członkini Związku Polskich Artystów Plastyków. Swoje prace prezentowała na wielu wystawach indywidualnych (m.in. Olsztyn, Warszawa, Kraków, Syców, Tykocin, Lipsk, Norymberga, Düsseldorf, Wilno, Kowno) oraz zbiorowych w Polsce i za granicą (Litwa, Białoruś, Rosja, Ukraina, Czechy, Belgia, Niemcy, Szwajcaria, Japonia, Afryka Południowa, Izrael, Armenia). Jej obrazy znajdują się w kolekcjach prywatnych i muzealnych na całym świecie. Organizatorka wystaw, projektów artystycznych, plenerów, warsztatów edukacyjnych i terapeutycznych dla dzieci i dorosłych. Pracuje w Pałacu Młodzieży w Olsztynie jako nauczycielka malarstwa. Działa aktywnie w Stowarzyszeniu B’Jachad i w Stowarzyszeniu WK „Borussia”.
* * *
Organizatorzy wydarzenia: Fundacja Borussia, Stowarzyszenie WK Borussia, Stowarzyszenie B’Jachad, Forum Dialogu Publicznego
Wsparcie finansowe:  Goethe-Institut w Warszawie, Fundacja im. Róży Luksemburg

Polsko-ukraińskie „Duchowe wędrowanie” o. Tomasza Dostatniego z wprowadzeniem prof. Robert Traby | 19 lutego (środa) godz. 18.00 | Dom Mendelsohna

W imieniu Klubu Tygodnika Powszechnego w Olsztynie zapraszamy na spotkanie: Polsko-ukraińskie „Duchowe wędrowanie” o. Tomasza Dostatniego
Wstęp przygotował: prof. Robert Traba

Tomasz Dostatni OP – dominikanin, publicysta, duszpasterz inteligencji, rekolekcjonista. Ukończył studia filozoficzne i teologiczne na Papieskiej Akademii Reologicznej w Krakowie. Kształcił się w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym Dominikanów oraz uczęszczał na wykłady z literatury polskiej i rosyjskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Założył Ośrodek Kultury Chrześcijańskiej w Pradze. W latach 1995-2000 pełnił funkcję dyrektoraWydawnictwa „W drodze” w Poznaniu. Jest autorem kilkudziesięciu programów telewizyjnych z cyklu “Rozmowy w drodze”. Publikuje także w prasie świeckiej i katolickiej. Jest członkiem rady Teatru Starego w Lublinie i Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie, a także kapituły nagrody im. Zbigniewa Hołdy oraz nagrody im. Jerzego Turowicza.

Prowadzi na YouTube swój kanał: otwarta brama. Jest autorem bloga: https://info.dominikanie.pl/author/tomaszdostatni/

Festiwal Mendelsohna | 3-6 października 2019 | Olsztyn

W imieniu organizatorów Festiwalu Mendelsohna: Fundacji Borussia, Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” i Stowarzyszenia Na Rzecz Kultury Żydowskiej B’Jachad serdecznie zapraszamy na Festiwal Mendelsohna, który w tym roku odbędzie się pod hasłem „Ziemia”.

W czasie Festiwalu Mendelsohna przypominamy o wielokulturowej historii Olsztyna i dorobku Ericha Mendelsohna, uczymy się dialogu międzykulturowego w praktyce, doświadczamy spotkania…

Program festiwalu: czwartek 3.10.2019 r., piątek 4.10.2019 r., sobota 5.10.2019 r., niedziela 6.10.2019 r.

Biuro Festiwalu Mendelsohna: Dom Mendelsohna, ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Czynne od 3.10. do 6.10 w godz. 9:00-18:00, tel. 89 523 72 93

e-mail: sekretariat@borussia.pl

Klub Festiwalowy: Galeria Usługa Jazz Bar, ul. Stare Miasto 2

Patronat honorowy: Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego Gustaw M. Brzezin, Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Miasta Olsztyna, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Fundacja im. Róży Luksemburg.

Partnerzy: Wydawnictwo AGORA, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, Galeria Sztuki „Synagoga Barczewo”. Freudne der Borussia Olsztyn Allenstein, I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Olsztynie, VI Liceum Ogólnokształcące im. Gabriela Narutowicza, XII Liceum Ogólnokształcące im. Marii i Georga Dietrichów, Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Erica Mendelsohna w Olsztynie, Szkoła Podstawowa nr 10 im. Władysława Broniewskiego w Olsztynie, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jarosława Dąbrowskiego w Olsztynie, Szkoła Podstawowa nr 29  im. Jana Liszewskiego w Olsztynie, Integracyjna Świetlica Romska „Gaja”.

Patronat medialny: Gazeta Wyborcza Olsztyn, Gazeta Olsztyńska, Radio UWM FM, Polskie Radio Olsztyn, TVP 3 OLSZTYN

Wolontariusze Festiwalu Mendelsohna: Grupa projektowa „Generation Europe”

 

facebook.com/Festiwal Mendelsohna

facebook.com/Borussia.Olsztyn

www.borussia.pl

Motyw: Ewa Pohlke

Projekt: Andrij Fil

Oprawa fotograficzna Festiwalu: Jacek Sztorc Fotografia

 

 

BACK