Prezentacja książki „Polskie ślady w Niemczech – Kalejdoskop” | Środa, 29 marca godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

W imieniu organizatorów spotkania – Niemieckiego Instytutu Spraw Polskich w Darmstadt i Fundacja Borussia zapraszamy w środę, 29 marca o godz. 17.00 do Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn) na prezentację książki „Polskie ślady w Niemczech – Kalejdoskop”. Rozmowę z redaktorem i współautorem książki prof. Peterem Oliverem Loewem poprowadzi prof. Robert Traba.

Polaków i Niemców łączy ponadtysiącletnie sąsiedztwo. Wielopłaszczyznowe kontakty, a przede wszystkim migracje z Polski do Niemiec miały większy wpływ na niemiecką codzienność, niżby się to mogło wydawać. Świadectwem tego są już nie tylko polsko brzmiące nazwiska i powiązania rodzinne, wyjazdy na saksy, życie polonijne, lecz także sukcesy Polaków czy migrantów z Polski w niemieckim życiu publicznym i naukowym, na arenach sportowych, w muzyce, sztuce czy literaturze.

Prezentowana publikacja, wydana w 2022 r. w j. polskim przez Niemiecki Instytut Spraw Polskich i Federalnej Centrali Kształcenia Obywatelskiego, to zaproszenie do zapoznania się z często nieznanymi lub wymagającymi ponownego odkrycia śladami polskości w Niemczech. Wiele postaci i wydarzeń wymienionych w hasłach tej książki stanowić będzie novum także dla czytelnika polskiego.

Książka będzie dostępna w czasie prezentacji w cenie promocyjnej.

„Polskie ślady w Niemczech. Kalejdoskop”
Dieter Bingen, Andrzej Kaluza, Basil Kerski, Peter Oliver Loew (red.)
Bonn 2022 / Zamówienia: www.hausbooks.pl

Prezentacja książki odbędzie się dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Goethe-Institut w Warszawie.

Wstęp wolny. Serdecznie zapraszamy!

Momenty kluczowe – polsko-niemieckie laboratorium artystyczne nieopowiedzianych historii | wtorek 6 grudnia godz. 17.30 | Dom Mendelsohna

6 grudnia (wtorek) o 17.30 serdecznie zapraszamy do Domu Mendelsohna (ul. Zyndrmama z Maszkowic 2, Olsztyn) na spotkanie z dwójką artystów: Dianą Wesser z Lipska i Grzegorzem Gromkiem z Olsztyna – podczas Festiwalu Mendelsohna zaprezentują oni projekt „Momenty kluczowe / Schlüsselmomente”, który realizują wspólnie od kilku miesięcy.

Będzie to opowieść o doświadczeniach odkrywania zapomnianych i trudnych rozdziałów polsko-niemieckiej historii, niełatwej drodze, którą oboje wspólnie pokonują, poszukując artystycznych środków wyrazu w podejściu do tematu, lecz przede wszystkim – budując swój osobisty dialog.

Momenty kluczowe / Schlüsselmomente to projekt polsko-niemiecki, poświęcony tematyce ucieczek i wypędzeń w czasie II wojnie światowej i po jej zakończeniu. Sam temat, a także jego skutki dla społeczeństw Polski i Niemiec, rzadko podejmowany jest w dyskursie artystycznym czy społecznym. Fakty historyczne są przedmiotem fachowych opracowań, lecz sam temat budzi skrajne emocje – bądź jest pomijany, bądź też wywołuje burzliwe dyskusje, często napędzane obawą, że zajęcie się nim zrelatywizuje niemiecką winę.
Celem projektu, organizowanego przez stowarzyszenie Freunde der Borussia Olsztyn/Allenstein i Fundację Nowy Teatr, jest przełamanie społecznego tabu wokół tematu i zainicjowanie za pomocą środków artystycznego wyrazu otwartego polsko-niemieckiego dialogu.

Projekt powstał z inicjatywy 3 osób: artystów Diany Wesser i Grzegorza Gromka oraz menedżerki kultury Yvonne Meyer – wspólnie zainicjowali oni wieloetapowy proces, który ma umożliwić zrozumienie różnych perspektyw i kwestii i który pomoże uniknąć pułapek, jakie niesie ze sobą temat ucieczek i wypędzeń, tak aktualny w dzisiejszej Europie. Autorzy projektu od wiosny br. spotykają się naprzemiennie w Lipsku i Olsztynie, dyskutują, badają źródła, zbierają relacje. Na bieżąco dzielą się ze sobą doświadczeniami, porównują wrażenia i perspektywy, tworzą swój własny, osobisty dialog wokół trudnych kwestii. W kolejnym etapie znajdzie on swój artystyczny wyraz we wspólnym polsko-niemieckim przedsięwzięciu.

Diana Wesser jest niemiecką artystką, związaną z Lipskiem. Realizuje spektakle i działania artystyczne na styku teatru opartego na badaniach, praktyki sztuki i mediów. W swoich audio spacerach, performansach i projektach partycypacyjnych odkrywa zapomniane miejsca, słucha relacji współczesnych świadków, tworzy przestrzenie spotkań. Od kilku lat intensywnie zajmuje się kulturami pamięci, transformacją w Niemczech Wschodnich i traumą zbiorową. Jej matka urodziła się w przedwojennym Olsztynie.

Grzegorz Gromek – aktor, reżyser, producent, na stałe związany z Teatrem im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Fundator i założyciel Teatru Nowego w Olsztynie. Jego prace teatralne to zarówno klasyczne przedstawienia dramatyczne, improwizacje teatralne, jak i teatr zakorzeniony w tradycjach Grotowskiego. Interesują go połączenia między teatrem, performance’em i tańcem. W ostatnich latach zajmuje się badaniem tożsamości lokalnych z pogranicza Warmii, Mazur i Kurpi.

* * *
Projekt Momenty kluczowe / Schlüsselmomente realizowany jest dzięki wsparciu finansowemu:
– Fundacji Kultury Wolnego Państwa Saksonia – działanie jest współfinansowane ze środków podatkowych na podstawie budżetu uchwalonego przez Parlament Saksonii.
– Referatu ds. Kultury Prus Wschodnich i krajów nadbałtyckich przy Muzeum Prus Wschodnich ze środków Pełnomocnika Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów

* * *
Partnerzy wydarzenia:
Freunde der Borussia Olsztyn/Allenstein e.V.
Fundacja Nowy Teatr w Olsztynie
Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Fundacja im. Róży Luksemburg.
Spotkanie w j. polskim i niemieckim z tłumaczeniem symultanicznym.
Tłumaczenie: dr Barbara Sapała.
Zapraszamy do udziału.
Wstęp wolny!

* * *
Fot. Diana Wesser
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

„Poniemieckie” – Marcel Krueger w rozmowie online z Karoliną Kuszyk 19 sierpnia o godz. 18.00

Szanowni Państwo,

Serdecznie zapraszamy na wydarzenie online, otwierające cykl spotkań literackich, poświęcony współczesnej europejskiej literaturze emigracyjnej „Topografie pamięci – współczesna literatura emigracyjna”, organizowany przez Fundację Borussia we współpracy z Pisarzem Miejskim w Olsztynie 2019, Marcelem Kruegerem.

W czwartek, 19 sierpnia 2021 r. o godz. 18.00 odbędzie się spotkanie „Poniemieckie” – do rozmowy o rodzinnych stronach, osobistych wspomnieniach, a także o kulturze pamięci w Polsce i Niemczech i jej wpływie na nas dzisiaj Marcel Krueger zaprosił Karolinę Kuszyk, germanistkę i polonistkę, tłumaczkę, autorkę książki „Poniemieckie”, która ukazała się w 2019 r.

Początek wydarzenia w czwartek, 19.08.2021 o godz. 18:00 na platformie Zoom.

Żeby wziąć udział w wydarzeniu, należy kliknąć na poniższy link:

Link zoom do wydarzenia

Meeting ID: 872 2180 2993
Passcode: 792585

Rozmowa w języku niemieckim – z tłumaczeniem na polski. Tłumaczenie: dr Barbara Sapała

Zapraszamy!

Organizatorzy:
Marcel Krueger
Fundacja Borussia
Partnerem wydarzenia jest:
Miasto Olsztyn

Sztynorckie życiorysy ǀ Spotkanie z pisarką i dziennikarką Ullą Lachauer i jej Gośćmi | piątek 13.08.2021 r., godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Pałac w Sztynorcie na Mazurach to dawna siedziba wschodniopruskiego rodu von Lehndorffów. Jego ostatni właściciel, hrabia Heinrich von Lehndorff, był jednym z uczestników spisku z 20 lipca 1944 r. Po nieudanym zamachu na Hitlera w „Wolfsschanze” został uwięziony, skazany na śmierć i we wrześniu 1944 r. stracony. W styczniu 1945 r., gdy do Prus Wschodnich wkraczała Armia Czerwona, Sztynort uniknął zniszczeń. Przez kilka powojennych lat w pomieszczeniach pałacowych mieściła się kwatera wojsk radzieckich. Od lat 50. użytkował je tutejszy PGR. Po roku 1990 kilkakrotnie zmieniali się właściciele pałacu, doprowadzając w rezultacie budynek do ruiny. W 2009 r. pałac stał się własnością Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury, która prowadzi działania na rzecz jego ratowania.
Projekt „Sztynorckie życiorysy” rzuca nowe światło na pałac i mazurską miejscowość. Opowiada o życiu rodziny Lehndorffów po 1945 r., lecz przedstawia także losy mieszkańcach wsi, którzy osiedlili się w Sztynorcie po wojnie, oraz ich potomków, którzy dorastali w powojennej, komunistycznej Polsce. Przeszłość i teraźniejszość tego wyjątkowego miejsca ożywają za sprawą opowieści różnych osób, którym leży na sercu przyszłość starego pałacu – wypowiadają się tu Polacy i Niemcy, młodzi ludzie i osoby starsze.
Inicjatorkami projektu są Ulla Lachauer, niemiecka historyk i dziennikarka oraz Agata Kern, kierująca Referatem ds. Kultury przy Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu, a pochodząca ze Sztynortu. Biografie i bogaty materiał zdjęciowy zostaną opublikowane na portalu internetowym „Copernico” Instytutu Herdera w Marburgu pod koniec 2021 r.
Na spotkaniu w Domu Mendelsohna w Olsztynie autorki projektu przedstawią wybrane historie związane z pałacem. O swoich sztynorckich życiorysach opowiedzą także dr Stefan Tymiec, lekarz pochodzący ze Sztynortu, a mieszkający dziś w Wuppertalu, oraz Piotr Wagner, związany od kilku lat z Niemiecko-Polską Fundacją Ochrony Zabytków Kultury.
Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.

Organizatorzy: Fundacja „Borussia”, Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu
Wsparcie finansowe: Referat ds. Kultury przy Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu, Goethe-Institut w Warszawie

Najlepsze życzenia dla borussiańskich wolontariuszy w ich dniu

Dziś obchodzimy bardzo ważny dzień, Międzynarodowy Dzień Wolontariusza! Z tej okazji życzymy wszystkim naszym Wolontariuszom (byłym i obecnym) dużo radości, realizacji marzeń i planów. Dziękujemy Wam za waszą pracę, kreatywność, zaangażowanie i energię!
Szczególne podziękowania dla naszych obecnych wolontariuszek EKS z Niemiec – Lisy i Luise, które od kilku miesięcy realizują swoją roczną przygodę w Olsztynie wspierając działania swoich organizacji goszczących: Borussię i Przedszkole nr 4 im. Pluszowego Misia w Olsztynie.

O majstrowaniu przy historii | Wykład online dr Micha Braun | sobota, 21.11.2020 godz. 17.00

Serdecznie zapraszamy na wykład online dr Michi Brauna (Uniwersytet w Lipsku)  „O majstrowaniu przy historii. Praktyki odwracania populistycznych wyobrażeń historii i jej symboliki. Wykład odbędzie się na platformie zoom.

pod linkiem: https://us02web.zoom.us/j/82297052986?pwd=WlBZYStzQnY5MFNCaFFEWVdBM0RUQT09

Micha Braun, dr nauk humanistycznych, jest teatrologiem i managerem naukowym w Lipsku. Prowadzi badania i wykłady, publikuje na temat praktyk artystycznych w zakresie powtarzania, narracji i pamięci w teatrze, performansie i filmie XX i XXI wieku, a także na temat mediów służących zawłaszczaniu przeszłości. Szczególnie interesują go kwestie doświadczenia kryzysu i artystycznych strategii jego pokonania w Europie Środkowej i Wschodniej.

W dzisiejszych czasach, naznaczonych populistycznymi i postfaktycznymi dyskursami, istotną rolę odgrywa pamięć w polityce i zawłaszczanie przeszłości. Estetyczne podejście do historii, niemalże dowolne majstrowanie przy przeszłości przez jej mniej czy bardziej zawoalowane zawłaszczanie i odpowiednie „opracowywanie” historycznych faktów i wydarzeń pozwala uzyskać obrazy i symbole wyidealizowanej przeszłości, którym przypisuje się moc kreowania wspólnoty. Instrumentalnie potraktowana przeszłość służy uzasadnianiu doraźnych celów politycznych.

W kontekście 3 prac teatralno-artystycznych: z Polski (Zbigniew Libera: Wyjście ludzi z miast, 2010), Niemiec (Johannes Kuhn/Lukas Yves Jakel: RescEU, 2015) i Węgier (Kristóf Kelemen/Bence György Pálinkás: Magyar akác, 2017) poszukamy odpowiedzi na pytanie, jak estetyczne praktyki powtarzania i odwracania populistycznych obrazów, poprzez bezpośrednie zetknięcie sztuki i polityki, same mogą odnieść skutek polityczny. Te trzy różne prace łączy jedno: każda z nich sięga do toczących się współcześnie dyskursów politycznych dotyczących zwłaszcza podziału na to, co ‘nasze’ i co ‘obce’, odzwierciedla je i transformuje po to, by je same uczynić elementem aktualnie prowadzonego dyskursu.

Koncert online zespołu „Klänge der Hoffnung” z Lipska | sobota 10 października godz. 18.00

Tegoroczny – piąty Festiwal Mendelsohna odbywa się pod hasłęm „Horyzont”. Zainauguruje go  koncert zespołu „Klänge der Hoffnung” z Lipska.

Zespół „Klänge der Hoffnung” (z niem. Dźwięki nadziei) powstał w 2016 r. w Lipsku z inicjatywy Fundacji „Friedliche Revolution”. Tworzą go profesjonalni muzycy mieszkający w Lipsku, a pochodzący z różnych części świata: Iranu, Syrii, Włoch, Niemiec i Polski. Są wśród nich artyści, którzy w swoim życiu doświadczyli migracji oraz nie-migranci. Zespół ma w swoim repertuarze utwory kompozytorów europejskich, arabskich, perskich i żydowskich, które wykonuje w nowych aranżacjach.
„Klänge der Hoffnung” to coś więcej niż wspólne tworzenie muzyki. Artystów połączyła idea integracji przez sztukę i budowania społeczeństwa otwartego na różnorodność i dialog międzykulturowy. Z tym większą radością gościmy ich na Festiwalu Mendelsohna.
Zespół „Klänge der Hoffnung” wystąpi dla nas w składzie: Karolina Trybała (śpiew), Samuel Seifert (skrzypce), Friederike von Oppeln-Bronikowski (klarnet), Roberto Fratta (perkusja), Tilmann Löser (fortepian), Ali Pirabi (santur), Basel Alkatrib (ud).

Zapraszamy na podsumowanie polsko-niemieckich warsztatów w Sztynorcie | czwartek 3 września o godz. 15.30

Serdecznie zapraszamy na podsumowanie polsko-niemieckich warsztatów historyczno-konserwatorskich, podczas których przez ostatnie 2 tygodnie grupa wolontariuszy z obu krajów uczytelniła i uporządkowała teren cmentarza ewangelickiego w Sztynorcie, znajdującego się na terenie przypałacowego parku.
Podsumowanie, podczas którego uczestnicy zaprezentują efekty swojej pracy oraz kwerendy w archiwach, odbędzie się w czwartek, 3 września o godz. 15.30 w Pensjonacie Sztynort (Sztynort 11).
Projekt warsztatów historyczno-konserwatorskich z udziałem studentów z Polski i Niemiec realizowany jest we współpracy Fundacji Borussia i Fundacji Gerhart-Hauptmann-Haus z Düsseldorfu. Partnerzy merytoryczni to Uniwersytet Heinricha Heinego w Düsseldorfie oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Projekt odbywa się dzięki dofinansowaniu Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży.
Fot. Marianna Nowicka

Młodzi w akcji – trwa międzynarodowy obóz konserwatorski „Zapomniane cmentarze na Mazurach – Sztynort”

Trwa  międzynarodowy obóz konserwatorski „Zapomniane cmentarze na Mazurach – Sztynort”. Przez kolejne kilkanaście dni uczestnicy projektu: młodzi ludzie Polski i Niemiec będą wspólnie pracują nad uczytelnieniem, uporządkowaniem oraz opracowaniem dokumentacji cmentarza ewangelickiego w Sztynorcie.
Projekt realizowany jest we współpracy Fundacji Borussia i Fundacji Gerhart-Hauptmann-Haus z Düsseldorfu. Partnerzy merytoryczni to Uniwersytet Heinricha Heinego w Düsseldorfie oraz Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Projekt odbywa się dzięki dofinansowaniu Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży.
Fot. Marta Akincza
.
BACK