Śladami historii na Mazurach – finał międzynarodowego projektu historycznego | Wielbark | piątek, 9.08.2019 r. godz. 11:00

piątek 9 marca o godz. 11.00 w Wielbarku na cmentarzu z okresu I wojny światowej (ul. Kętrzyńskiego 13) odbędzie się uroczysta ceremonia kończąca dwutygodniowy projekt historyczny „Śladami historii na Mazurach”.

„Śladami historii na Mazurach” to  międzynarodowy workcamp historyczny, podczas którego młodzież z Niemiec, Polski i Rosji wspólnie pracuje nad uporządkowaniem i uczytelnieniem cmentarza z okresu I wojny światowej w Wielbarku, na którym pochowani są żołnierze niemieccy i rosyjscy, poznaje Polskę, wielokulturową historię regionu Warmii i Mazur, bierze udział w warsztatach edukacyjnych, zajęciach integracyjnych oraz wycieczkach. Tegoroczna edycja projektu ma charakter międzypokoleniowy – obok warsztatów młodzieżowych odbywa się projekt dla osób dorosłych z Niemiec.

Celem organizatorów projektu: Fundacji BORUSSIA z Olsztyna i niemieckiego partnera – Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V. jest ochrona dziedzictwa kulturowego, miejsc pamięci, budowanie świadomości historycznej młodych ludzi, angażowanie ich w praktyczne działania na poziomie lokalnym.

Działania odbywają się dzięki wsparciu finansowemu Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży.

Serdecznie zapraszamy!

Fot. Marianna Nowicka

Spotkanie z Michaelem Wieckiem, autorem „Miasta utraconego” | niedziela, 14 kwietnia godz. 16.00 | Dom Mendelsohna

Zapraszamy na spotkanie z Michaelem Wieckiem, urodzonym w 1928 roku w Królewcu skrzypkiem o niemiecko-żydowskich korzeniach, autorem książki„Miasto utracone. Młodość w Königsbergu w czasach Hitlera i Stalina”.

Rodzinie autora wspomnień udało się przeżyć wojnę w Królewcu. W 1948 roku wyjechali do radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec, a następnie do Berlina Zachodniego, gdzie Michael Wieck ukończył konserwatorium. Został koncertmistrzem Orkiestry Kameralnej w Stuttgarcie oraz pierwszym skrzypkiem Radiowej Orkiestry Symfonicznej.

Za działalność na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego otrzymał Otto Hirsch Medal, został także odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

W rozmowie weźmie udział prof. Ruth Leiserowitz. Prowadzenie: Kornelia Kurowska. Fragmenty książki przeczyta Grzegorz Gromek.

Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.

Organizatorzy i partnerzy:

Fundacja BORUSSIA, Ośrodek KARTA, Stowarzyszenie Juden in Ostpreussen, Deutsches Kulturforum östliches Europa, Goethe-Institut Warschau, Ostpreußisches Landesmuseum, Fundacja Konrada Adenaueraw Warszawie.

Debata „Polacy i Niemcy. Trudne sąsiedztwo” | wtorek, 19 marca 2019 r. godz. 13.00 | Centrum Nauk Humanistycznych UWM

Serdecznie zapraszamy  na debatę pt. „Polacy i Niemcy. Trudne sąsiedztwo”. Rozmowa  o stosunkach polsko-niemieckich w perspektywie historycznej, socjologicznej i literaturoznawczej odbędzie się  na Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie. Bodźcem tego spotkania  jest publikacja ósmego numeru Pomocnika Historycznego POLITYKI pt.  „Polacy i Niemcy. Tysiąc lat sąsiedztwa. Prawdy i mity. Wojny i pokoje”. I nie tylko. Będzie to spotkanie z ludźmi, którzy przez całe swoje życie pracują na rzecz dialogu polsko-niemieckiego. Z pomysłodawcą  numeru specjalnego POLITYKI, znawcą tematyki polsko-niemieckiej, redaktorem Adamem Krzemińskim, em. Profesorem UAM w Poznaniu i doktorem honorowym uniwersytetów  w Olsztynie i w Opolu, literaturoznawcą i germanistą Hubertem Orłowskimoraz Profesorem Robertem Trabą z ISP PAN, wieloletnim dyrektorem Centrum Badań Historycznych w Berlinie, współzałożycielem WK Borussia rozmawiać będziemy o sąsiedztwie, które „zobowiązuje” – w myśl długoletniego projektu wydawniczego Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej, o Polsko-Niemieckich Miejscach Pamięci, o wysiłkach uczonych i społeczników na rzecz budowania mostów między naszymi narodami i burzenia murów –  przede wszystkim murów nieufności i niewiedzy. W miejscu szczególnym, stolicy Warmii i Mazur, porozmawiamy również o problemach dziedzictwa kulturowego byłych Prus Wschodnich.

Organizatorem spotkania jest Wydział Humanistyczny, Katedra Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie oraz Fundacja Borussia w Olsztynie.

Uczestnicy spotkania:

Adam Krzemiński– germanista, dziennikarz, publicysta. Uważany za jednego z najbardziej kompetentnych znawców stosunków polsko-niemieckich. Od 1973 r. w POLITYCE. Częsty gość i komentator niemieckich mediów – jego analizy publikują największe dzienniki i tygodniki („Frankfurter Allgemeine Zeitung” „Die Zeit”, „Der Spiegel”,). Laureat prestiżowej nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego (2010). Autor kilku książek, w tym wydanych po polsku i niemiecku Lekcji dialogu.

Hubert Ołowski– germanista, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Członek rzeczywisty PAN, profesor w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. Związany ze stowarzyszeniem Wspólnota Kulturowa Borussia w Olsztynie, doktor honoris causa UWM w Olsztynie (2009) i Uniwersytetu w Opolu.Jego specjalności to: literatura i kultura niemiecka ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy, teoria narracji, semantyka historyczna i badania nad stereotypami, stosunki literackie polsko-niemieckie. Jest badaczem procesu powstawania stereotypów niemieckich o Polakach (monografia Polnische Wirthschaft), autorem licznych publikacji naukowych, wraz z Christophem Kleßmannem jest współredaktorem (do t. 35) „Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej”, od 36 do 48 t. – jej redaktorem. Współautor monografiiDzieje kultury niemieckiej(z Czesławem Karolakiem i Wojciechem Kunickim).

Robert Traba – historyk i politolog, profesor w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, profesor honorowy Wolnego Uniwersytetu w Berlinie. Związany z Olsztynem, współzałożyciel olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa Borussia,  fundator Fundacji Borussia, wieloletni redaktor kwartalnika „Borussia”, od 2006  do 2018 roku był dyrektorem Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie,  współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej. Specjalizuje się w historii Europy Środkowo-Wschodniej i Niemiec w XIX i XX wieku, badacz polsko-niemieckiego pogranicza, zajmuje się takimi zagadnieniami jak historia stosowana, otwarty regionalizm, krajobraz kulturowy, akulturacja oraz pamięć kulturowa. Współredaktor  9 tomów  serii wydawniczej Polsko-Niemieckie Miejsca Pamięci / Deutsch-PolnischeErinnerungsorte– wraz z Hansem Henningiem Hahnem. Ostatnie publikacje:The Past in the Present oraz Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (wraz ze 100 autorami).

Alina Kuzborska– germanistka, literaturoznawczyni, tłumaczka literatury, pracuje w Katedrze Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie.

Zamknięty w remizie strażackiej. Noc Pogromów 1938 r. w Prowincji Prus Wschodnich – wykład prof. dr Ruth Leiserowitz

W najbliższą sobotę 10 listopada o 16.00 w 80. rocznicę Nocy Pogromów (tzw. Kryształowej) zapraszamy do Domu Mendelsohna na wykład prof. dr Ruth Leiserowitz „Zamknięty w remizie strażackiej. Noc Pogromów 1938 r. w Prowincji Prus Wschodnich“.
Prof. dr Ruth Leiserowitz –  niemiecka historyk specjalizująca się w historii Prus Wschodnich, dziejach polsko-niemiecko-litewskiego pogranicza, a także historii Żydów niemieckich. Wicedyrektorka Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
Spotkanie odbywa się w ramach cyklu „Wolność zobowiązuje” współfinansowanego przez Goethe-Institut w Warszawie.
Na zdjęciu synagoga w Giżycku spalona w 1938 r.

Warsztaty w ramach projektu „Różnorodność perspektyw w nauczaniu dorosłych na przykładzie historii Morza Bałtyckiego”

W dniach 25-27 października w Olsztynie odbyły się III warsztaty w ramach projektu „Różnorodność perspektyw w nauczaniu dorosłych na przykładzie historii Morza Bałtyckiego”. Gościliśmy w Olsztynie specjalistów zajmujących się obszarem Bałtyku z Danii, Litwy, Łotwy, Estonii, Niemiec, Polski i Szwecji. W ramach projektu zainicjowanego przez Academia Baltica wspólnie w wielonarodowej grupie pracujemy nad przygotowaniem materiałów do poznawania historii regionu Morza Bałtyckiego (między innymi kursu online) z uwzględnieniem różnych narodowych narracji. Materiały dostępne będą w drugiej połowie 2019 r. Projekt jest współfinansowany z Programu ERASMUS+ Unii Europejskiej.

FESTIWAL MENDELSOHNA | 11 – 14 października 2018 r.

Festiwal Mendelsohna to cykliczne wydarzenie, zainicjowane przez środowisko BORUSSII w Olsztynie, rodzinnym mieście Ericha Mendelsohna. Życie i twórczość architekta oraz dziedzictwo regionu to dla nas inspiracja i punkt wyjścia do działań edukacyjnych i artystycznych, które przywracają pamięć o wielokulturowej historii Warmii i Mazur i integrują mieszkańców regionu. W trakcie festiwalu poruszamy tematy związane z różnorodnością kulturową i wyznaniową, dorobkiem Mendelsohna, a także jego największą pasją: architekturą i sztuką.


Festiwal Mendelsohna tworzy także przestrzeń do debat wokół aktualnych przemian kulturowych i społecznych w mieście, regionie, Polsce oraz szerzej – w Europie, promując środowiska i działania obywatelskie, a także inicjując dyskusję o roli twórców w kreowaniu społecznej zmiany.  Tolerancja i szacunek wobec inności, wrażliwość na różnorodność i dialog międzykulturowy to wartości, które towarzyszą wydarzeniom Festiwalu Mendelsohna. W 2018 roku odbywa się pod hasłem „Ślady” i składa się na niego  26 różnych wydarzeń, organizowanych przez Borussię we współpracy ze Stowarzyszeniem B’Jachad, Forum Dialogu Publicznego i Galerią Usługa oraz 12 innymi partnerami, które odbywają się dzięki wsparciu Goethe-Institut w Warszawie, Samorządu Miasta Olsztyna oraz Fundacja im. Róży Luksemburg.

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółowym programem Festiwalu Mendelsohna .

PROJEKCJA FILMU „JESTEŚMY ŻYDAMI Z WROCŁAWIA” | wtorek, 9 października | godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Zapraszamy na pokaz filmu dokumentalnego autorstwa Karin Kaper i Dirka Szusziesa, który ilustruje losy 14 świadków historii: ocalałych z Zagłady wrocławskich Żydów. To obraz pokolenia młodych ludzi, którzy z powodu swojego pochodzenia są prześladowani i muszą opuścić rodzinny Breslau. Są zmuszeni do ucieczki lub emigracji, niektórzy z nich trafiają do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Po wojnie osiedlają się w różnych krajach: Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Anglii, Francji i Niemczech.

Pokazowi filmu towarzyszy spotkanie z jego twórcami: Karin Kaper i Dirkiem Szusziesem.

Film w polskiej wersji językowej. Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.

Pokaz odbywa się dzięki wsparciu finansowemu PełnomocnikaRządu Federalnegods.Kulturyi Mediów.

„Kłopotliwe dziedzictwo” – wykład prof. Jacka Purchli połączony z debatą | 26 września godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Towarzystwo Opieki nad Zabytkami w Olsztynie oraz Fundacja „BORUSSIA” zapraszają na wykład  profesora Jacka Purchli „Kłopotliwe dziedzictwo”,  Co to jest kłopotliwe dziedzictwo i jak sobie z nim radzić? Czy skłonni jesteśmy wziąć odpowiedzialność za całość wytworów minionych pokoleń niezależnie od konotacji narodowych i tła ideologicznego? Jak odnosić się do symboli niechcianej przeszłości? Na kanwie tych i innych pytań będzie toczyć się debata, której bezpośrednim impulsem będzie wykład profesora Jacka Purchli.

Profesor Jacek Purchla Studiował ekonomię i historię sztuki. Profesor zwyczajny nauk humanistycznych; członek Polskiej Akademii Umiejętności; kieruje Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Założyciel i dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie (1991-2018). Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Przewodniczący Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO (kadencja2016-2017). Wiceprezydent Europa Nost

„Ruach” – wernisaż frotaży Darii Kozłowskiej-Wrony | piątek, 28 września 2018 r. godz. 17.00

W piątkowe popołudnie  28 września serdecznie zapraszamy do DOMU MENDELSOHNA na spotkanie ze sztuką i pamięcią. Przyczynkiem do projektu stał się powrót do dawnej Bet Tahary fragmentów macew z olsztyńskiego cmentarza żydowskiego. Tak o projekcie pisze jego autorka – Daria Kozłowska-Wrona, urodzona w Olsztynie malarka, graficzka, fotografka, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu: „Projekt „RUACH” to próba przybliżenia i podkreślenia wartości estetycznych w sztuce kamieniarskiej żydowskich płyt nagrobnych. Przez pryzmat osoby z innej kultury zaobserwowałam niezwykłą rozmaitość i różnorodność płaskorzeźb wykonanych na macewach. Frotaże na tkaninach bawełnianych i lnianych uwypuklą rysunek oraz faktury kamienia dotknięte zębem czasu. W Olsztynie odbiłam fragmenty płyt nagrobnych, tworząc swoistą kompozycję.Powstał dyptyk. To pierwsza próba pracy nad odnalezionymi przez Fundację Borussia odłamkami macew z cmentarza żydowskiego w Olsztynie.  Frotaże powstaną także w Bodzentynie, w Górach Świętokrzyskich, w Pińczowie oraz Łodzi. Tkaniny z odbiciami macew opatrzę tekstem autorskim oraz literaturą i poezją. Część z nich rozwieszę w przestrzeni cmentarz żydowskiego w Olsztynie, pomiędzy starymi drzewami, część w domu pogrzebowym Mendelsona. Obrazy zostaną  połączone z dźwiękiem i wzmocnione dzięki ilustracji muzycznej  Erdmute i Wacława Sobaszków.Materia wystawiona na działanie czynników zewnętrznych (słońce, wiatr, deszcz) niech będzie swojego rodzaju przeniesieniem, symbolem duchowej wędrówki spójnej z energią natury”.

Spotkanie odbywa się w ramach cyklu „Lekcje Dialogu” współfinansowanego przez Samorząd Miasta Olsztyna i Goethe-Institut w Warszawie.

Serdecznie zapraszamy!

BACK