Informujemy, że od 10 czerwca do 31 lipca br. w w sali głównej Domu Mendelsohna trwają prace konserwatorskie kopuły. W tym okresie zwiedzanie obiektu nie jest możliwe.
Zapraszamy po zakończeniu prac!
Prace prowadzone są w ramach projektu „Prace konserwatorskie pseudosklepienia Domu Przedpogrzebowego Bet Tahara przy ulicy Zyndrama z Maszkowic 2 w Olsztynie”. Zadanie jest dotowane z budżetu Miasta Olsztyna.
Serdecznie zapraszamy na wydarzenia odbywające się w ramach obchodów 20-lecia partnerstwa Olsztyna i Offenburga:
Wydarzenia organizowane są we współpracy z Urzędem Miasta i Miejską Biblioteką Publiczną.
Serdecznie zapraszamy w imieniu Klubu Tygodnika Powszechnego w Olsztynie na spotkanie z o. Ludwikiem Wiśniewskim OP, które odbędzie się w Domu Mendelsohna w czwartek 23 maja o godz. 18.00.
Dlaczego on?
W opinii i odczuciu wielu osób (choć nie jest to opinia i odczucie powszechne – czy takie w ogóle istnieje?…) ojciec Ludwik Wiśniewski od lat 60-tych, gdy zakon powierzył mu zadanie duszpasterza akademickiego najpierw w Gdańsku, potem w Lublinie, Wrocławiu i Krakowie, przyciągał do siebie „autentycznością, otwartością (…), szacunkiem dla ludzi o innym światopoglądzie, odwagą i nonkonformizmem”. To słowa prof. Tadeusza Pomianka, rektora Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, z którego inicjatywy w ubiegłym roku w krakowskim Wydawnictwie WAM ukazały się teksty, homilie, wypowiedzi, wywiady ojca Ludwika Wiśniewskiego zebrane w książce pt. „Nigdy nie układaj się ze złem. Pięćdziesiąt lat zmagań o Kościół i Polskę”, będące świadectwem jego „głębokiej wiary i trzeźwego rozeznania rzeczywistości”. Obdarzony takimi charyzmatami ojciec Ludwik Wiśniewski nie mógł nie zaangażować się w działalność opozycyjną. Potem już po roku 89 z cierpliwością i pasją również zabierał głos w sprawach publicznych. W tekście z 1978 roku ojciec Wiśniewski, który przywiązuje wielką wagę do autonomii ludzkiego sumienia i ludzkiej wolności, zadaje pytania: „Jakie są społeczne konsekwencje zawierzenia Ewangelii? Czy chrześcijanie z racji swego chrześcijaństwa mają obowiązek angażować się w doczesność? Czy chrześcijanie są odpowiedzialni za wykorzenienie niesprawiedliwości i zła? Czy mają oni obowiązek wkroczyć na arenę, gdzie toczy się walka o ludzkie wartości i ludzkie prawa? (…) czy mają obowiązek podjąć walkę o sprawiedliwość?”Pytania zadawane w tamtej rzeczywistości polityczno-społecznej nie straciły na swojej aktualności. Zresztą nigdy nie stracą. Gdyby tak się stało, byłaby to nasza porażka. Każdy chrześcijanin ma wolność i sumienie, aby stawiać je sobie wciąż na nowo. Argument, który ojciec Wiśniewski nazywa „straszakiem”, a który brzmi „nie mieszać się do polityki” jest w przestrzeni publicznej dobrze znany i często wykorzystywany w dyskusjach, gdy chce się „zamknąć usta” interlokutorowi (interlokutor w naszej rzeczywistości staje się najczęściej, niestety, adwersarzem). „Nie mieszać się do polityki”, ale jakiej? Jeśli do polityki „zmierzającej do zdobycia i utrzymania władzy poprzez budowę odpowiednich struktur społeczno-politycznych, odwołujących się do prawa stanowionego, wreszcie do działań politycznych (…) służących utrzymaniu władzy przez jakąś grupę, odwołującą się przede wszystkim do siły”, to do takiej polityki Kościół lepiej, żeby się nie mieszał – podsumowuje zakonnik. Ale jeśli działania polityczne rozumiemy w najszerszym tego słowa znaczeniu, czyli jako „działania chroniące podstawowe ludzkie wartości i odwołujące się do ludzkich sumień”, to „Kościół par excellencejest polityczny”.
Między innymi to stanowisko oraz głos zabierany w trosce o stan Kościoła i relacje społeczne powoduje, że ojciec Wiśniewski ma dziś wielu przeciwników, kwestionujących, jak pisze prof. Pomianek, jego intencje, a nawet wierność Kościołowi i Polsce.
Spotkanie w Olsztynie z ojcem Ludwikiem Wiśniewski w czasie, gdy polskim Kościołem i polskim życiem publicznym wstrząsają bardzo bolesne wydarzenia podkopujące wiarygodność Kościoła, a związane ze sprzeniewierzeniem się głosowi Ewangelii części duchownych – części radykalnie (i trzeba to podkreślać) mniejszej – może być okazją do dobrej, szczerej rozmowy o sprawach fundamentalnych dla człowieka wierzącego lub poszukującego: o wolności, o sumieniu, o tajemnicy nieprawości i odpowiedzialności. Zapraszamy.
Zapraszamy na spotkanie z Michaelem Wieckiem, urodzonym w 1928 roku w Królewcu skrzypkiem o niemiecko-żydowskich korzeniach, autorem książki„Miasto utracone. Młodość w Königsbergu w czasach Hitlera i Stalina”.
Rodzinie autora wspomnień udało się przeżyć wojnę w Królewcu. W 1948 roku wyjechali do radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec, a następnie do Berlina Zachodniego, gdzie Michael Wieck ukończył konserwatorium. Został koncertmistrzem Orkiestry Kameralnej w Stuttgarcie oraz pierwszym skrzypkiem Radiowej Orkiestry Symfonicznej.
Za działalność na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego otrzymał Otto Hirsch Medal, został także odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
W rozmowie weźmie udział prof. Ruth Leiserowitz. Prowadzenie: Kornelia Kurowska. Fragmenty książki przeczyta Grzegorz Gromek.
Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.
Organizatorzy i partnerzy:
Fundacja BORUSSIA, Ośrodek KARTA, Stowarzyszenie Juden in Ostpreussen, Deutsches Kulturforum östliches Europa, Goethe-Institut Warschau, Ostpreußisches Landesmuseum, Fundacja Konrada Adenaueraw Warszawie.
W imieniu inicjatorów zapraszamy na spotkanie organizacyjne Klubu Tygodnika Powszechnego w Olsztynie.
Na terenie Polski kluby działają od ponad 10 lat, organizując m.in. spotkania z zapraszanymi gośćmi i rozmowy na aktualne, ważne tematy, poruszane na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Zapraszają również do wspólnego czytania wybranych książek, a potem na dyskusję na ich temat – jednym słowem chodzi o prawdziwą rozmowę.
W najbliższą sobotę w Domu Mendelsohna będziemy rozmawiać o przyszłej działalności klubu w Olsztynie. Pierwsze spotkanie – o czym chcemy m.in rozmawiać na spotkaniu organizacyjnym – planowane jest w 2. połowie maja. Klub ma formułę otwartą – można włączyć się aktywnie lub być sympatykiem.
Harmidorium to grupa obiektów, które swą substancją materiałową przywodzą na myśl betonowe bloki. Łączy je idea antropomorficzna, kształtem przypominają ponadnaturalne ludzkie(?) głowy. Łączy je też soniczna natura. Każdy z nich posiada zdolność wytwarzania dźwięku. Obiekty, budzone ruchami nad sensorami, zaczynają drżeć. Martwe betonowe bloki ożywają. Ich wewnętrzny głos materializuje się. Wibruje. Potrąca cząsteczki powietrza, a te trafiają do naszych uszu. Inherentna energia betonowych form, uwolniona, wnika w ciało słuchaczy. Na poziomie symbolicznym – budzi do życia.
betonowe formy // Adam Smoczyński
ruch sensoryczny // Izabela Kościesza
monoctone // Jarek Kordaczuk
Organizatorzu:
Wytwórnia Zdarzeń Sonokinetycznych i Fundacja Borussia
Fundacja Borussia oraz Litewski Instytut Kultury mają zaszczyt zaprosić na Spotkanie z poezją litewską. Książki – poeci – tłumaczki, które odbędzie się w czwartek 28 marca 2019 roku o godzinie 17:00 w Centrum Dialogu Międzykulturowego DOM MENDELSOHNA w Olsztynie (ul. Zyndrama z Maszkowic 2). Spotkanie jest świętem przekładu literackiego – z tej okazji prezentujemy trzy nowe, obszerne zbiory poezji litewskiej: Uždraustas įeiti kambarys = Pokój bez wstępu Nijolė Miliauskaitė w przekładzie Aliny Kuzborskiej i Agnieszki Rembiałkowskiej (2017, Pogranicze), zastrzegam sobie prawo do milczenia Eugenijusa Ališanki w przekładzie Pauliny Ciuckiej (2018, WBPiCAK), Stalo kalnas = Stół góra ołtarna Vladasa Braziūnasa w przekładzie Agnieszki Rembiałkowskiej (2018, Pogranicze). W spotkaniu wezmą udział litewscy autorzy Eugenijus Ališanka i Vladas Braziūnas oraz tłumaczki Paulina Ciucka i Agnieszka Rembiałkowska.Dyskusję będzie prowadziła literaturoznawczyni i tłumaczka dr Alina Kuzborska.
Partner: Wydawnictwo „Pogranicze”
Spotkanie ma charakter otwarty – wstęp wolny.
W najbliższą sobotę, 23 marca zapraszamy do DOMU MENDELSOHNA (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn) na obchody 132. urodzin słynnego architekta.
W programie URODZIN ERICHA MENDELSOHNA:
godz. 12.00
Warsztaty plastyczne dla dzieci i dorosłych „Barwy przeszłości – artystyczna wizja olsztyńskiej synagogi”
Prowadzenie: Ewa Pohlke i Gintautas Vaičys (Olsztyn/Kowno)
Zapisy: sekretariat@borussia.pl
godz. 14.00
Tort urodzinowy w „Mendelsohn Café”
godz. 16.00
Wykład „Berlin czasów Ericha Mendelsohna – szalone lata 20.”
dr hab. Iwona Luba (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)
Wydarzeniom towarzyszy wystawa prac dzieci, wykonanych podczas zajęć plastycznych w Pałacu Młodzieży pt. „Dom moich marzeń”
Organizatorzy: Fundacja BORUSSIA i Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa BORUSSIA
Partnerzy: Goethe-Institut w Warszawie, Pałac Młodzieży w Olsztynie, Studio Kreatywne Miasto
Serdecznie zapraszamy na debatę pt. „Polacy i Niemcy. Trudne sąsiedztwo”. Rozmowa o stosunkach polsko-niemieckich w perspektywie historycznej, socjologicznej i literaturoznawczej odbędzie się na Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie. Bodźcem tego spotkania jest publikacja ósmego numeru Pomocnika Historycznego POLITYKI pt. „Polacy i Niemcy. Tysiąc lat sąsiedztwa. Prawdy i mity. Wojny i pokoje”. I nie tylko. Będzie to spotkanie z ludźmi, którzy przez całe swoje życie pracują na rzecz dialogu polsko-niemieckiego. Z pomysłodawcą numeru specjalnego POLITYKI, znawcą tematyki polsko-niemieckiej, redaktorem Adamem Krzemińskim, em. Profesorem UAM w Poznaniu i doktorem honorowym uniwersytetów w Olsztynie i w Opolu, literaturoznawcą i germanistą Hubertem Orłowskimoraz Profesorem Robertem Trabą z ISP PAN, wieloletnim dyrektorem Centrum Badań Historycznych w Berlinie, współzałożycielem WK Borussia rozmawiać będziemy o sąsiedztwie, które „zobowiązuje” – w myśl długoletniego projektu wydawniczego Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej, o Polsko-Niemieckich Miejscach Pamięci, o wysiłkach uczonych i społeczników na rzecz budowania mostów między naszymi narodami i burzenia murów – przede wszystkim murów nieufności i niewiedzy. W miejscu szczególnym, stolicy Warmii i Mazur, porozmawiamy również o problemach dziedzictwa kulturowego byłych Prus Wschodnich.
Organizatorem spotkania jest Wydział Humanistyczny, Katedra Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie oraz Fundacja Borussia w Olsztynie.
Uczestnicy spotkania:
Adam Krzemiński– germanista, dziennikarz, publicysta. Uważany za jednego z najbardziej kompetentnych znawców stosunków polsko-niemieckich. Od 1973 r. w POLITYCE. Częsty gość i komentator niemieckich mediów – jego analizy publikują największe dzienniki i tygodniki („Frankfurter Allgemeine Zeitung” „Die Zeit”, „Der Spiegel”,). Laureat prestiżowej nagrody im. Samuela Bogumiła Lindego (2010). Autor kilku książek, w tym wydanych po polsku i niemiecku Lekcji dialogu.
Hubert Ołowski– germanista, emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Członek rzeczywisty PAN, profesor w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. Związany ze stowarzyszeniem Wspólnota Kulturowa Borussia w Olsztynie, doktor honoris causa UWM w Olsztynie (2009) i Uniwersytetu w Opolu.Jego specjalności to: literatura i kultura niemiecka ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy, teoria narracji, semantyka historyczna i badania nad stereotypami, stosunki literackie polsko-niemieckie. Jest badaczem procesu powstawania stereotypów niemieckich o Polakach (monografia Polnische Wirthschaft), autorem licznych publikacji naukowych, wraz z Christophem Kleßmannem jest współredaktorem (do t. 35) „Poznańskiej Biblioteki Niemieckiej”, od 36 do 48 t. – jej redaktorem. Współautor monografiiDzieje kultury niemieckiej(z Czesławem Karolakiem i Wojciechem Kunickim).
Robert Traba – historyk i politolog, profesor w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, profesor honorowy Wolnego Uniwersytetu w Berlinie. Związany z Olsztynem, współzałożyciel olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa Borussia, fundator Fundacji Borussia, wieloletni redaktor kwartalnika „Borussia”, od 2006 do 2018 roku był dyrektorem Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie, współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej. Specjalizuje się w historii Europy Środkowo-Wschodniej i Niemiec w XIX i XX wieku, badacz polsko-niemieckiego pogranicza, zajmuje się takimi zagadnieniami jak historia stosowana, otwarty regionalizm, krajobraz kulturowy, akulturacja oraz pamięć kulturowa. Współredaktor 9 tomów serii wydawniczej Polsko-Niemieckie Miejsca Pamięci / Deutsch-PolnischeErinnerungsorte– wraz z Hansem Henningiem Hahnem. Ostatnie publikacje:The Past in the Present oraz Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (wraz ze 100 autorami).
Alina Kuzborska– germanistka, literaturoznawczyni, tłumaczka literatury, pracuje w Katedrze Filologii Germańskiej UWM w Olsztynie.