Strona 2 – Borussia Olsztyn

Konkurs na organizatorów wizyt dla studentów i studentek w 2024 roku

Fundacja Liderzy Przemian i Fundacja BORUSSIA (realizatorzy Study Tours to Poland dla studentów) zapraszają polskie organizacje pozarządowe do współpracy w ramach organizacji wizyt studyjnych w Polsce. Uczestnikami wizyt będą studenci i studentki z Ukrainy, Mołdawii.

Celem Programu Study Tours to Poland jest wzmocnienie potencjału uczestników/czek do współdziałania na rzecz rozwoju społeczności lokalnych, społeczeństwa obywatelskiego i instytucji demokratycznych w kraju ich pochodzenia.
Cel ten jest realizowany poprzez przekazywanie uczestnikom/czkom w trakcie wizyt studyjnych polskich doświadczeń transformacji, modernizacji i udziału w strukturach europejskich oraz budowanie sieci kontaktów między nimi nawzajem, polskimi organizacjami społecznymi i instytucjami.

Projekt finansowany jest ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach Programu „STP – Wizyty Studyjne w Polsce”.

Na zgłoszenia czekamy do 5 lutego 2024!

Więcej informacji na stronie Programu Study Tours to Poland: https://studytours.pl/konkurs-na-organizatorow-wizyt-dla-studentow-w-2024-roku/

Szczegółowych informacji na temat konkursu udziela:

Ewa Romanowska, koordynatorka Programu STP dla studentów, członkini Zarządu Fundacji Borussia

e-mail: ewa.romanowska@borussia.pl, tel. 510 535 916 w dni robocze od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 – 16.00.

Dobrych Świąt!

Z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku wszystkim Borussiankom i Borussianom oraz Przyjaciółkom i Przyjaciołom Borussii
życzymy zdrowia, spełnienia, dni wypełnionych radością i spokojem.

Niech nie opuszcza nas nadzieja, optymizm i wiara w zwycięstwo dobra. Niech Idee solidarności, dialogu i poczucie wspólnoty towarzyszą nam w 2024 r.

Zarząd i Zespół Borussii

„W Domu” – Wieczór z intencją | sobota, 16 grudnia 2023 r. godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

W tym roku mija 110 lat od powstania Bet Tahary – pierwszej realizacji Ericha Mendelsohna wzniesionej w jego rodzinnym Olsztynie. Od dokładnie 10 lat ten historyczny budynek, uratowany staraniem Borussii i nazywany Domem Mendelsohna – stał się miejscem pamięci, lecz także dyskusji i debat nad wyzwaniami współczesności. Ta historyczna przestrzeń służy dziś dialogowi i spotkaniu, gości ludzi różnych kultur i narodowości, otwartych na współpracę i twórcze działania – z kraju i zagranicy.

W tym jubileuszowym roku zapraszamy Borussian i Przyjaciół Borussii na spotkanie w Domu Mendelsohna, które odbędzie się pod hasłem „W Domu” – Wieczór z intencją. Naszymi gośćmi specjalnymi będą bracia Alexander i Siergiej Chivlowie – młodzi muzycy z Białorusi, tworzący duet „Accomusic”, którzy od kilku miesięcy mieszkają w Polsce. Wystąpią oni z recitalem akordeonowym pt. „W domu”.

Po występie muzycznym zapraszamy na warsztaty tworzenia kartek i ozdób świątecznych dla dzieci i dorosłych, które poprowadzi Ewa Pohlke.

Tegoroczne spotkanie chcemy dedykować tym, którzy – z różnych powodów – nie będą mogli spędzić świątecznego czasu „w domu”, ze swoimi bliskimi – a wśród nich ukraińskim żołnierzom, walczącym od niemal dwóch lat z rosyjską agresją. Dlatego zachęcamy, by uczestnicy naszego sobotniego spotkania przygotowali świąteczne kartki i ozdoby, z których część przekażemy ukraińskim żołnierzom walczącym w okolicach Charkowa i Bachmutu – zawiezie je nasz litewski przyjaciel, artysta fotografik Ričardas Grigas.

Osoby, które chciałyby się włączyć do zbiórki na rzecz ukraińskich żołnierzy zapraszamy do przyniesienia ze sobą w sobotę do Domu Mendelsohna: leków przeciwgrypowych i przeciwbólowych (np. Ibuprom, Gripex, Aspiryna, Polopiryna), opatrunków, bandaży zwykłych i elastycznych oraz zimowych wkładek do butów rozm. 45-46 (ocieplanych, wełnianych, termoizolacyjnych, filcowych). Zebrane rzeczy przekażemy Ričardasowi Grigasowi, który jeszcze w grudniu zawiezie je ukraińskim żołnierzom.

Serdecznie zapraszamy do udziału!
Wstęp wolny

Partner spotkania: Goethe-Institut

Spotkanie autorskie z Kazimierzem Brakonieckim | 6.12.2023 r. godz. 17.00 | Stary Ratusz

W imieniu organizatora spotkania – Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej zapraszamy na spotkanie z poetą Kazimierzem Brakonieckim wokół jego najnowszej książki „Lekcja poezji dla zaawansowanych”, które poprowadzi Marcin Cielecki!

“Wieloczęściowy poemat Kazimierza Brakonieckiego o poezji i poetach jest zjawiskiem wyjątkowym. Jakie wcześniejsze zamysły można by przywołać? „Piekło polskie” Gałczyńskiego z jego groteskowymi charakterystykami poetów i dantejskim guarda e passa? To na pewno nie. „Trzy poematy” Zbigniewa Bieńkowskiego jako próbę ogarnięcia poetyckiego uniwersum, i jego interpretacje poezji polskiej i obcej poezją dyskursu? Może tylko wstępny hymn „Do poezji” Brakonieckiego przypomina to swoją emfazą, potem rzecz schodzi na tory konkretne, epizody z własnej biografii zahaczone o synchroniczne poetyckie lektury. „Traktat poetycki” Miłosza? Tu już bliżej, przez wplecenie poezji w konteksty biograficzne własne i czytanych poetów, i przede wszystkim uwikłanie jej odbioru w czas historyczny. Ale w całości każda z tych analogii zawodzi. Brakoniecki nie pisze traktatu ani satyry, raczej pamiętnik artysty będący medium, przez które przemawia doświadczenie osobiste – a zarazem, wolno sądzić – najwrażliwszej części jego pokolenia. Jest wyrazem siebie, niczego nie chce narzucać i nikogo pouczać”.
Prof. Andrzej Lam

KAZIMIERZ BRAKONIECKI to mieszkający w Olsztynie twórca literacki, który ma w swoim dorobku działalność jako poeta, eseista, tłumacz, redaktor, regionalista, animator kultury i kurator wystaw sztuki. Jest autorem licznych książek, w tym nagradzanych zbiorów poetyckich i publikacji autobiograficzno-eseistycznych.

Ostatnie wydawnictwa obejmują takie tytuły jak „Pies na wiersze albo Pieczewo” (Instytut Mikołowski, 2021), „Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych” (Forma, 2022) oraz „Dziennik olsztyński 1989-1993” (CONVIVO, 2022). Brakoniecki znany jest również jako tłumacz, mający na koncie przekłady i opracowania dzieł takich autorów jak Kenneth White, Paolo Keineg, Nicolas Bouvier czy Yvon Le Men (Forma, Szczecin, 2020-2023).

„Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych” – spotkanie ze Zbigniewem Rokitą | czwartek 30 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Na finał VIII Festiwalu Mendelsohna zapraszamy na spotkanie ze Zbigniewem Rokitą „Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych”, które poprowadzi Joanna Wilengowska.

Zbigniew Rokita, autor nagrodzonej Nagrodą Nike książki „Kajś”, tym razem zaproponował czytelnikom włóczęgowski poemat reporterski, w którym przemierza tzw. Ziemie Odzyskane.
Pisze też o nas, o Warmii i Mazurach, krainach wielkiego i bolesnego eksperymentu demograficznego. Sprawdza, co oznacza „poniemieckie” i jak się to poniemieckie pozszywało z polskim, czy już jesteśmy tutejsi, czy może jeszcze budujemy mitologie własnego miejsca.
Z humorem i świeżością spojrzenia opisuje tereny przyłączone po wojnie do Polski, sam o sobie mówiąc, że jest „kundlem Ziem Odzyskanych zlepionym z tutejszych i przyjezdnych”.
Znakomity rozmówca, ciekawski reporter i baczny obserwator życia społecznego po raz kolejny będzie gościem Borussii, tym razem jako autor świeżo wydanej „Odrzanii” (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2023).

Zbigniew Rokita – reporter, redaktor, specjalizuje się w problematyce Europy Wschodniej i Górnego Śląska. Autor książek reporterskich „Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych” (2023), „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” (wyróżnionej podwójną Nagrodą Literacką Nike: jury oraz czytelników; 2020) i „Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium” (2018). Autor sztuk teatralnych „Nikaj” (Teatr Zagłębia) i „Weltmajstry” (Teatr Korez). Stały współpracownik „Tygodnika Powszechnego”. Pochodzi z Gliwic, mieszka w Katowicach.

Serdecznie zapraszamy! Wstęp wolny!

* * *

VIII Festiwal Mendelsohna pod hasłem „Czas”
Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg

* * *
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil
Fot. Arkadiusz Gola

„Ślady pamięci – Żydzi z Sensburga” w opowieści Magdaleny Lewkowicz | Sobota, 25 listopada, godz. 16.00 | Dom Mendelsohna

W sobotę 25 listopada o godz. 16.00 wspólnie z Magdaleną Lewkowicz zapraszamy do Domu Mendelsohna na opowieść o świecie Żydów z Sensburga, czyli przedwojennego Mrągowa.

Historia żydowskich mieszkańców przedwojennego Mrągowa po 1945 r. na dziesięciolecia popadła w zapomnienie. Nikt nie potrafił przywołać ani miejsc, ani postaci związanych z dziejami tutejszej gminy. Kiedy rozpoczął się proces odkrywania żydowskich śladów w krajobrazie mazurskiego miasta i jakie były jego początki? Kto dziś w Mrągowie pamięta o tutejszej społeczności żydowskiej? Czy jej historia jest ważna dla współczesnych mieszkańców miasta, w tym dla młodego pokolenia? Czy świadomość mrągowian o dziejach ich „małej ojczyzny” ulega w ostatnich latach zmianie?

Między innymi na te pytania spróbujemy odpowiedzieć podczas spotkania z Magdaleną Lewkowicz, nauczycielką i edukatorką, badaczką lokalnej historii, która kilkanaście lat temu zainicjowała w Mrągowie działania edukacyjne wokół historii tutejszej gminy żydowskiej i zaczęła jej dokumentowanie. Z jej inicjatywy, po kilkuletnich staraniach, w 2018 r. odsłonięto tablicę upamiętniającą cmentarz żydowski w Mrągowie. Magdalena Lewkowicz została dwukrotnie wyróżniona Nagrodą im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata” (2014, 2015). W 2018 r. znalazła się wśród laureatów prestiżowej „Nagrody POLIN”.

Spotkanie odbywa się w cyklu „MY Mendelsohn. Mozaika pamięci”

***
Wsparcie finansowe Festiwalu Mendelsohna: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg

* * *
Fot. archiwum Magdaleny Lewkowicz
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

Rodzina Grumachów z Barczewa, Olsztyna, Królewca i Berlina. Fotograficzna podróż w czasie – wykład prof. Ruth Leiserowitz | piątek, 24 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy w piątek, 24 listopada o godz. 17.00 na wykład prof. Ruth Leizerowitz „Rodzina Grumachów z Barczewa, Olsztyna, Królewca i Berlina. Fotograficzna podróż w czasie”.

Podczas wykładu w Domu Mendelsohna prof. Ruth Leiserowiz przedstawi historię rodziny Grumachów, pochodzącą z dawnych Prus Wschodnich, którą odtworzyła na podstawie badań archiwalnych. Punktem wyjścia do opowieści o historii Grumachów, która ma swój początek w Wartenburgu (dzisiejszym Barczewie) i Allenstein (Olsztynie), a która kończy się w Jerozolimie, jest zdjęcie przedstawiające Nathana Grumacha i jego żonę Friederike, którzy pobrali się w 1893 r. Jak potoczyło się życie małżeństwa Grumachów, gdzie pozostawili swój ślad? Narracja skupia się na Allenstein w latach osiemdziesiątych XIX wieku, ale także na Berlinie podczas II wojny światowej.

Dr Nathan Grumach (1863-1908) przyszedł na świat w Wartenburgu (Barczewie) w rodzinie właściciela tutejszego tartaku Moritza Grumacha i jego żony Johanny z domu Abrahamsohn. Był uzdolniony muzycznie i miał piękny, czysty głos. Chętnie pomagał w synagodze i gdy wracał do domu na szabat, śpiewał tam podczas nabożeństw. Grumach poślubił pochodzącą z Allenstein (Olsztyna) Friederike Mendelsohn. Para zamieszkała w Tilsit (dziś Sowietsk w obwodzie kaliningardzkim), gdzie Grumach pracował jako notariusz.

Prof. dr Ruth Leiserowitz (Uniwersytet Humboldta w Berlinie) od 2009 r. jest zastępczynią dyrektora Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Zajmuje się historią krajów nadbałtyckich oraz dziejami Żydów. Wraz z mężem i przyjaciółmi założyła stowarzyszenie „Żydzi w Prusach Wschodnich”, w którym aktywnie działa.

Spotkanie w języku polskim.
Serdecznie zapraszamy! Wstęp wolny!

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg

* * *

Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

„Zamalowane okna – historie ze słów i obrazów” – spotkanie z Anną Liminowicz | czwartek, 23 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy do Domu Mendelsohna w czwartek 23 listopada o godz. 17.00 na spotkanie z Anną Liminowicz zatytułowane „Zamalowane okna – historie ze słów i obrazów”.

Zamalowane okna rozbudzają wyobraźnię i wywołują smutek. Przez okno wyglądamy na świat albo zaglądamy do środka. Z zamalowanym oknem jest inaczej. W każdym razie, może być inaczej. Otwiera nas ono na nasze wewnętrzne przeżywanie, na nasze tajemnice, które kryje każde ludzkie życie. Szczególnie, gdy dom z zamalowanymi oknami stoi w Perłach. Czy może raczej w Perlswalde? A może tu i tam? Na niewidzialnej granicy…

U Anny Liminowicz, fotografki i autorki reportaży, człowiek wraz z jego historią i tajemnicą skrywa się w obrazie i w słowie. Zapraszamy z Autorką w podróż do Pereł/Perswalde.

Spotkanie poprowadzi Alicja Kulik, dziennikarka radiowa i reportażystka.

Anna Liminowicz- Fotografka i autorka reportaży. Ukończyła Fotografię Prasową w Instytucie Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polską Szkołę Reportażu. W centrum jej zainteresowań znajdują się kwestie społeczne. Laureatka m.in. Nagrody im. Krzysztofa Millera za odwagę patrzenia oraz kilkukrotna laureatka Grand Press Photo. W 2021 roku uzyskała grant National Geographic Society’s Emergency Fund for Journalists na realizację dokumentu fotograficznego pt. Wirus lęku ( niedługo ukaże się książka). W 2022 opublikowała książkę Zamalowane okna, która została nominowana do Nagrody Wawrzyna oraz Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego.

Współpracuje m.in. z The New York Times, The Guardian, The Wall Street Journal, The Globe & Mail, NBC News, NRC, Der Spiegel, UNHCR i wieloma innymi.
Pochodzi z Mazur, mieszka w Warszawie.

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg
* * *
Fot. Artur Królicki
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil Pokaż mniej

Wernisaż wystawy fotograficznej „Woda. Drzewo. Kamień” | Piątek, 17 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy fotograficznej „Woda. Drzewo. Kamień” Ewa Pohlke – Gintautas Vaičys – Paweł Strzelec. Pamięci Jerzego Walugi w piątek 17 listopada o godz. 17.00 do Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2).

Światło jest źródłem wszystkiego. Tym co sprawia, że rzeczy stają się widzialne dla oczu. Tym co sprawia, że skały nie rozpadają się. Moje poglądy są głęboko uzależnione od wiary w to, że rzeczy są pewną pochodną emitowanej energii. Światło to najpełniejsza prawda wszechświata. – Wynn Bullock

Woda, drzewo czy kamień to nie tylko powszechnie znane elementy natury.
To także symbole życia i pamięci.

Jakiś kosmiczny przypadek sprawia, że uniwersalna energia skupia się budując różne atomy. Wodór, węgiel, krzem – to w gruncie rzeczy ta sama energia. To nasza percepcja sprawia, że są tym, czym je widzimy. Twarda skała faluje jak woda, tylko wolniej. Płynna woda za migawką aparatu staje się nieruchoma jak skała. To tylko kwestia czasu, w jakim patrzymy. /Paweł Strzelec/

Niebo jako przestrzeń wolności. Woda unosząca się nad naszymi głowami. Magia obłoków.
Spoglądając w niebo, zachwycam się jego urodą i myślę o kruchości życia.
Nietrwałość życia sprawia, że jeszcze bardziej doceniam jego piękno. /Ewa Pohlke /

Symbol życia, płuca naszej planety i nadzieja dla świata.
Czy doceniamy piękno i znaczenie drzew?
Zachwyca i intryguje mnie rytmika, splot i struktura gałęzi, światło i kontrast..
Wzrusza i zasmuca dramat usychających, umierających drzew. /Gintautas Vaičys/

***
Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg
* * *
Fot. Jerzy Waluga

Spotkanie „Jerozolima – mit, mistyka, czas” | czwartek 16 listopada godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Serdecznie zapraszamy do Domu Mendelsohna w czwartek 16 listopada o 17.00 na spotkanie „Jerozolima – mit, mistyka, czas.
O mieście – micie opowie ks. Henryk Błaszczyk w rozmowie z dziennikarką Ewą Mazgal.

Początki Jerozolimy – świętego miasta Żydów, chrześcijan i muzułmanów – sięgają czasów mitycznych, ale jej wpływ na dzieje świata od najdawniejszych czasów jest jak najbardziej realny. Na spotkaniu z ks. Henrykiem Błaszczykiem przedstawimy losy miasta od epoki królów Dawida i Salomona oraz budowy I świątyni. Zatrzymamy się w mieście Heroda Wielkiego, który nakazał rzeź niewiniątek. Opowiemy o Jezusie w Jerozolimie i zburzeniu miasta przez Rzymian. Przypomnimy wyprawy krzyżowe, których celem była „Jerozolima wyzwolona” i wielki ruch pielgrzymkowy, z którym wiąże się olsztyńska kaplica jerozolimska.
Jerozolima – miasto symbol – jest częścią dramatycznej izraelsko-palestyńskiej historii, a dzisiaj przyszłość tego skrawka ziemi, jak wiele razy wcześniej, spowija mrok. Czy kiedykolwiek w mieście Jeruzalem nie będzie „śmierci ani smutku, ani boleści”?

Wsparcie finansowe Festiwalu Mendelsohna: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg
* * *
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil