Warning: strpos() expects parameter 1 to be string, array given in /wp-includes/blocks.php on line 20
Strona 16 – Borussia Olsztyn

Erich Mendelsohn – ojczyzna i emigracja ǀ wykład prof. Ity Heinze-Greenberg

Wykład online prof. Ity Heinze-Greenberg z Zurychu pt. „Erich Mendelsohn – ojczyzna i emigracja” – otworzył tegoroczny, szósty Festiwal Mendelsohna. Zapraszamy do jego obejrzenia na kanale YouTube Borussia Olsztyn: https://www.youtube.com/watch?v=2PQdVZoDKcg

Erich Mendelsohn, słynny niemiecki architekt żydowskiego pochodzenia, urodził się w 1887 r. w Olsztynie (wówczas Allenstein). Tutaj spędził dwadzieścia pierwszych lat swojego życia. W latach 20. XX wieku święcił triumfy jako projektant budynków, które zmieniały oblicza europejskich miast. Gdy w 1933 r. z powodu swojego żydowskiego pochodzenia otrzymał zakaz wykonywania zawodu i zdecydował się opuścić Niemcy, nie przypuszczał zapewne, że nigdy już tu nie wróci. Przez kolejne lata mieszkał i pracował w Holandii, Wielkiej Brytanii i Palestynie. W 1941 r. zdecydował się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Zmarł w 1953 r. w San Francisco.
O tym, jak kształtowała się tożsamość architekta, który urodził się w przedwojennym Olsztynie, a spędził życie i tworzył w czterech krajach na trzech różnych kontynentach, opowie w wykładzie ilustrowanym fotografiami prof. Ita Heinze-Greenberg, znawczyni życia i twórczości słynnego architekta.
Ita Heinze-Greenberg jest emerytowaną profesorką Politechniki Federalnej (ETH) w Zurychu, gdzie w latach 2012-2019 była członkiem Instytutu Historii i Teorii Architektury (gta). Tytuł doktora uzyskała na Uniwersytecie w Bonn na podstawie pracy poświęconej budowlom Ericha Mendelsohna w Mandacie Palestyny. Następnie wykładała i prowadziła prace badawcze na różnych uczelniach, m.in. w Izraelskim Instytucie Technicznym Technion w Hajfie (1984-1998), w Akademii Besaleela w Jerusalem (1993), na Uniwersytecie w Augsburgu (1999), Uniwersytecie Technicznym w Delft (2004-2005) i na Uniwersytecie Technicznym w Monachium (2008-2012). Liczne publikacje Ity Heinze-Greenberg poświęcone są Erichowi Mendelsohnowi, ale także badaniom nad architekturą XIX i XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem procesów narodowotwórczych, konstruktów tożsamościowych i zagadnień migracji.
Wykład w języku niemieckim – z tłumaczeniem symultanicznym na język polski.
Tłumaczenie: dr Barbara Sapała.
* * *
Organizatorzy: Fundacja „Borussia”, Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa „Borussia”
Partnerzy: Stowarzyszenie B‘Jachad, Forum Dialogu Publicznego, Freunde der Borussia Olsztyn/Allenstein e.V., Wojewódzka Biblioteka Publiczna, Kolegium Europy Wschodniej, I Liceum Ogólnokształcące w Olsztynie, Szkoła Podstawowa nr 10, Szkoła Podstawowa nr 14, Restauracja Staromiejska 2.0
Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Fundacja im. Róży Luksemburg

Nagroda Kulturalna im. Georga Dehio 2021 dla Wspólnoty Kulturowej „Borussia“ oraz Instytutu Historii Stosowanej

Laureatami Nagrody Kulturalnej im. Georga Dehio 2021 Niemieckiego Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej zostali Wspólnota Kulturowa „Borussia“ z Olsztyna oraz Instytut Historii Stosowanej z Frankfurtu nad Odrą. Uroczyste wręczenie nagród odbędzie się 7 października 2021 roku w Berlinie.

Niemieckie Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej tej jesieni po raz dziesiąty przyzna Nagrodę Kulturalną im. Georga Dehio. Wyróżnienie dotowane przez Pełnomocniczkę Rządu Federalnego ds. Kultury i Mediów, Minister Stanu ds. Kultury, prof. Monikę Grütters, honoruje osobistości i inicjatywy, które w godny naśladowania sposób zajmują się tradycjami i wzajemnymi wpływami kultury i historii niemieckiej w Europie Środkowej i Wschodniej, zachowując ją w sposób zorientowany na przyszłość i oparty na partnerskim dialogu.

Siedmioosobowe jury przyznało główną nagrodę Stowarzyszeniu Wspólnota Kulturowa „Borussia” za zaangażowanie w zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa kulturowego w województwie warmińsko-mazurskim na przestrzeni ostatnich trzech dekad.

„Forma zaangażowania obywatelskiego wypracowana wspólnie przez członków Borussii jest szczególnie trwała, gdyż w jej ramach obywatelki i obywatele przejmują odpowiedzialność za swoje najbliższe otoczenie, a także za swój region. […] Niemieckie Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej przyznaje nagrodę im. Georga Dehio Wspólnocie Kulturowej jako projektowi międzypokoleniowemu za całokształt pracy stowarzyszenia i fundacji. Forum Kultury i jury docenia w ten sposób pracę dużej grupy ludzi, którzy połączyli siły, aby zmienić sposób myślenia o Warmii i Mazurach, a tym samym przezwyciężać rozbieżności między polskim a niemieckim postrzeganiem historii. Ta oddolna praca ma charakter wzorcowy, wykraczający daleko poza historyczne Prusy Wschodnie, i jest szczególnie ważna w czasach ponownie napiętych stosunków między Polską a Niemcami”. (z uzasadnienia jury)

Nagrodę honorową otrzymuje Institut für angewandte Geschichte — Gesellschaft und Wissenschaft im Dialog e.V. (Instytut Historii Stosowanej — Społeczeństwo i Nauka w Dialogu).

„Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu” – spotkanie autorskie z Pauliną Siegień. Wtorek, 14 września godz. 17.00 w Domu Mendelsohna

Zaledwie pięćdziesiąt kilometrów od północnej granicy Polski leży półmilionowe miasto. Dziś nazywa się Kaliningrad. Dawniej, gdy granice przebiegały inaczej, było pruskim Königsbergiem i było też Królewcem.

To miasto na wskroś europejskie. A jednak transformacja dawnej stolicy Prus Wschodnich najpierw w sowiecki, a potem rosyjski Kaliningrad wywołuje dziwny niepokój, uczucie niedopasowania wyczuwalne w samym mieście – zarówno u mieszkańców, jak i władz, tych lokalnych i tych na Kremlu. Na pierwszy rzut oka to zwykła rosyjska prowincja, może bardziej zakompleksiona, porównująca się chętniej do przedwojennej potęgi i europejskich sąsiadów niż do Moskwy czy Petersburga. Ale równocześnie pod powierzchnią kryje się inne miasto, ni to widmo, ni to chimera.

Paulina Siegień opowiada o połączeniu się przedwojennego Königsberga z powojennym Kaliningradem w jedno fantazmatyczne miasto niczym z bajki. Tu pamięć nie chce przeminąć, to, co współczesne, odbija się w tym, co dawne. Duch przeszłości nie znika. Tylko czy jest to dobry duch Kanta z jego ideą wiecznego pokoju, czy ponury i złowieszczy Smętek?

Paulina Siegień – z wykształcenia etnografka, rosjoznawczyni i filolożka rosyjska. Absolwentka Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, doktorantka na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Z zawodu dziennikarka i tłumaczka. Stale współpracuje z „Krytyką Polityczną” i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka Jeziorańskiego. Kilkanaście lat temu trafiła do Kaliningradu, który nieoczekiwanie stał się częścią jej życia. Przez kilka lat pisała o Kaliningradzie i obwodzie kaliningradzki, dla „Gazety Wyborczej”.

Serdecznie zapraszamy do Domu Mendelsohna we wtorek 14 września o godz. 17.00.

Wernisaż wystawy Adama Smo Smoczyńskiego „Nie będziesz miał innego Słońca przede mną”, piątek 27.08.2021 godz. 17.00

Serdecznie zapraszamy na wernisaż wystawy Adama Smo Smoczyńskiego „Nie będziesz miał innego Słońca przede mną”, który odbędzie się w piątek, 27 sierpnia 2021 r. godz. 17.00 w Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn)

Adam Smo Smoczyński to artysta plastyk, twórca filmów animowanych, dokumentalnych, eksperymentalnych oraz teledysków. Jest absolwentem Liceum Plastycznego w Olsztynie i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Liège. Twórca teledysków i opraw wizualnych koncertów oraz spektakli teatralnych. Wielokrotnie nagradzany na YACH Film Festival i Agfa Young Designers.
W twórczych działaniach łączy doświadczenia z różnych dziedzin sztuki i swoje naukowe fascynacje. Eksperymentuje z materiałami i technikami plastycznymi, tworząc autorskie przestrzenne obrazy.

Zainspirowany historią Domu Mendelsohna, dawnej Bet Tahary, i symbolicznym przesłaniem tego miejsca, a jednocześnie postacią Mikołaja Kopernika, Adam Smo Smoczyński zaprasza publiczność do wspólnej refleksji nad symbolicznym miejscem styku sztuki i nauki. Za sprawą instalacji „Nie będziesz miał innego Słońca przede mną” Dom Mendelsohna staje się przestrzenią wystawienniczą dla kompozycji obiektów, a jednocześnie jej elementem.

Adam Smo Smoczyński o swojej instalacji „Nie będziesz miał innego Słońca przede mną”:
Prezentacja w Domu Mendelsohna to zestaw prac zainspirowanych relacjami człowieka z ciałem niebieskim, do którego – z uwagi na postać pewnego wielkiego astronoma – z Olsztyna „najbliżej”.
Słońce, bo o nim mowa, jest nieustającą inspiracją zarówno artystów, jak i naukowców. Było bóstwem dawnych cywilizacji, symbolem życia. Niezależnie skąd pochodzimy, gdzie mieszkamy, jakim językiem mówimy, Słońce wyznacza rytm naszego życia. W sensie czasu istnienia Słońca, jesteśmy w okresie optymalnej szansy na rozwój naszej cywilizacji. Skazani na pętlę postępu, nie myślimy o tym, że nasza gwiazda posiada swoją gwałtowną i niszczycielską moc. Jako ludzie nie możemy nadmiernie wystawiać się na jej promieniowanie. Nie możemy nawet swobodnie podnieść wzroku i przyjrzeć się jej naszymi ludzkimi oczami. Nie wiemy, kiedy jej skierowany ku Ziemi elektromagnetyczny cios może odcisnąć na elektronicznej cywilizacji niszczycielskie piętno i… przenieść nas ponownie do jaskiń.
Słońce, Ziemia i ludzkość to twórczy „melanż”.
Pod kopułą Domu Mendelsohna Adam Smo Smoczyński stworzy „portal” do podróży ku naszej dziennej gwieździe. Podróży, do której i my zapraszamy.

Wystawa będzie prezentowana w Domu Mendelsohna do 27 września br.

Zapraszamy na warsztaty historyczne „Śladami historii na Mazurach” w dniach 20-29.08.2021

„Śladami historii na Mazurach” to polsko-niemiecki workcamp historyczny. Grupa młodzieży z obu krajów uporządkuje teren historycznego cmentarza z okresu I wolny światowej, znajdującego się na Mazurach, w okolicach Wielbarka. Workcamp to nie tylko wspólna, lecz także okazja do poznawania historii lokalnej i udziału w objazdach studyjnych po okolicy i wyjeździe do Gdańska. W programie sa także: wspólny spływ kajakowy, zajęcia integracyjne i animacje językowe.
Zajęcia odbywać się będą w języku polskim i niemieckim. Organizatorzy zapewniają tłumaczenie.

W workcampie historycznym w Wielbarku weźmie udział grupa młodzieży w wieku 18-21 lata z Polski i Niemiec. Grupie towarzyszyć będą opiekunowie i pośrednik językowy.

W trakcie warsztatów uczestnicy będą zakwaterowani w pokojach 3- i 4-osobowych w ośrodku agroturystycznym „Agroturystyka Głuch”. Uczestnikom zapewniamy całodzienne wyżywienie.

Opłata za udział w warsztatach wynosi 200,00 PLN. Prosimy o wpłatę tej kwoty przelewem na konto bankowe:
Nr konta: 03 2030 0045 1110 0000 0261 1970 (Bank BNP Paribas Polska)
Właściciel konta: Fundacja „Borussia”, ul. Zyndrama z Maszkowic 2, 10-133 Olsztyn
Tytułem Workcamp w Wielbarku
Opłata za udział obejmuje zakwaterowanie, wyżywienie, koszty programu, koszty podroży na trasie Olsztyn – Wielbark – Olsztyn oraz ubezpieczenie (koszty leczenia, NNW).
Projekt jest dofinansowany przez Polsko-Niemiecka Współpracę Młodzieży / PNWM.

Osoby zainteresowane prosimy o kontakt z biurem fundacji. Osoba kontaktowa: Kornelia Kurowska kornelia.kurowska@borussia.pl, tel. 89 523 72 93.

Projekt realizowany jest we współpracy z Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V.
Wsparcie finansowe: Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży

„Poniemieckie” – Marcel Krueger w rozmowie online z Karoliną Kuszyk 19 sierpnia o godz. 18.00

Szanowni Państwo,

Serdecznie zapraszamy na wydarzenie online, otwierające cykl spotkań literackich, poświęcony współczesnej europejskiej literaturze emigracyjnej „Topografie pamięci – współczesna literatura emigracyjna”, organizowany przez Fundację Borussia we współpracy z Pisarzem Miejskim w Olsztynie 2019, Marcelem Kruegerem.

W czwartek, 19 sierpnia 2021 r. o godz. 18.00 odbędzie się spotkanie „Poniemieckie” – do rozmowy o rodzinnych stronach, osobistych wspomnieniach, a także o kulturze pamięci w Polsce i Niemczech i jej wpływie na nas dzisiaj Marcel Krueger zaprosił Karolinę Kuszyk, germanistkę i polonistkę, tłumaczkę, autorkę książki „Poniemieckie”, która ukazała się w 2019 r.

Początek wydarzenia w czwartek, 19.08.2021 o godz. 18:00 na platformie Zoom.

Żeby wziąć udział w wydarzeniu, należy kliknąć na poniższy link:

Link zoom do wydarzenia

Meeting ID: 872 2180 2993
Passcode: 792585

Rozmowa w języku niemieckim – z tłumaczeniem na polski. Tłumaczenie: dr Barbara Sapała

Zapraszamy!

Organizatorzy:
Marcel Krueger
Fundacja Borussia
Partnerem wydarzenia jest:
Miasto Olsztyn

Sztynorckie życiorysy ǀ Spotkanie z pisarką i dziennikarką Ullą Lachauer i jej Gośćmi | piątek 13.08.2021 r., godz. 17.00 | Dom Mendelsohna

Pałac w Sztynorcie na Mazurach to dawna siedziba wschodniopruskiego rodu von Lehndorffów. Jego ostatni właściciel, hrabia Heinrich von Lehndorff, był jednym z uczestników spisku z 20 lipca 1944 r. Po nieudanym zamachu na Hitlera w „Wolfsschanze” został uwięziony, skazany na śmierć i we wrześniu 1944 r. stracony. W styczniu 1945 r., gdy do Prus Wschodnich wkraczała Armia Czerwona, Sztynort uniknął zniszczeń. Przez kilka powojennych lat w pomieszczeniach pałacowych mieściła się kwatera wojsk radzieckich. Od lat 50. użytkował je tutejszy PGR. Po roku 1990 kilkakrotnie zmieniali się właściciele pałacu, doprowadzając w rezultacie budynek do ruiny. W 2009 r. pałac stał się własnością Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury, która prowadzi działania na rzecz jego ratowania.
Projekt „Sztynorckie życiorysy” rzuca nowe światło na pałac i mazurską miejscowość. Opowiada o życiu rodziny Lehndorffów po 1945 r., lecz przedstawia także losy mieszkańcach wsi, którzy osiedlili się w Sztynorcie po wojnie, oraz ich potomków, którzy dorastali w powojennej, komunistycznej Polsce. Przeszłość i teraźniejszość tego wyjątkowego miejsca ożywają za sprawą opowieści różnych osób, którym leży na sercu przyszłość starego pałacu – wypowiadają się tu Polacy i Niemcy, młodzi ludzie i osoby starsze.
Inicjatorkami projektu są Ulla Lachauer, niemiecka historyk i dziennikarka oraz Agata Kern, kierująca Referatem ds. Kultury przy Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu, a pochodząca ze Sztynortu. Biografie i bogaty materiał zdjęciowy zostaną opublikowane na portalu internetowym „Copernico” Instytutu Herdera w Marburgu pod koniec 2021 r.
Na spotkaniu w Domu Mendelsohna w Olsztynie autorki projektu przedstawią wybrane historie związane z pałacem. O swoich sztynorckich życiorysach opowiedzą także dr Stefan Tymiec, lekarz pochodzący ze Sztynortu, a mieszkający dziś w Wuppertalu, oraz Piotr Wagner, związany od kilku lat z Niemiecko-Polską Fundacją Ochrony Zabytków Kultury.
Spotkanie z tłumaczeniem na język polski.

Organizatorzy: Fundacja „Borussia”, Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu
Wsparcie finansowe: Referat ds. Kultury przy Muzeum Prus Wschodnich w Lüneburgu, Goethe-Institut w Warszawie

Borussia – spis treści. Rozdział 1

W czerwcu 2021 roku minęło 15 lat od powstania Fundacji BORUSSIA – młodszej siostry Stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia”, które działa od 1990 roku.
Rocznice skłaniają nas do przypomnienia o korzeniach borussiańskiego ruchu, najważnieszych pojęciach oraz wartościach, które towarzyszą nam w codziennych działaniach, osobach, które tworzą „Borussię”.
Zapraszamy do wysłuchania pierwszego z cyklu podkastów przygotowanych we współpracy ze Studio Ruchome Obrazki.
Borussia – spis treści. Rozdział 1.  https://studio.youtube.com/video/EjHAhHbiXC8/edit
BACK