W czwartek, 24 listopada 2022 r. zapraszamy na spotkanie z Karoliną i Piotrem Jakoweńko „Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim”. Spotkanie, które odbędzie się w Domu Mendelsohna, poprowadzi Aleksander Suhak.
„Ziemia pogranicza niesie ciężar dziedzictwa ludzi żyjących tu przed nami – swoich i obcych. Ten ciężar definiuje nas jako spadkobierców i nakazuje pochylić się z troską nad historią mieszkańców tych ziem. Zaglądamy w głąb i patrzymy na ślady ich obecności i nieobecności”
– mówią Karolina i Piotr Jakoweńko, założyciele Fundacji „Brama Cukermana” z Będzina i autorzy książki „Pamięć pogranicza”.
„Kiedy w 2018 roku podróżowaliśmy wspólnie przez Zagłębie Dąbrowskie i Górny Śląsk, natrafialiśmy na liczne zapomniane żydowskie historie, miejsca i przedmioty”
– dodają.
„Wszystkie te kawałki drewna, ślepe ściany wyburzanych kamienic, klatki schodowe i martwe podwórka przemawiały do nas wielowiekową i piękną historią, jednocześnie stawiając nam przed oczami kataklizm, który zniszczył bezpowrotnie ten świat”.
W 1. części spotkania nasi goście przedstawią dawne pogranicze Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego – jego złożoną historię przenikających się granic, skomplikowane losy ludzi tu żyjących – i kiedyś, i dziś. W 2. części spotkania, na przykładzie dawnego żydowskiego domu modlitwy w Będzinie oraz dawnego domu przedpogrzebowego w Gliwicach, opowiedzą o Żydach kiedyś zamieszkujących te miasta – o dwóch gminach tak bardzo różnych od siebie – polskiej i niemieckiej, a także o upamiętnieniu historii Żydów z tych terenów.
* * *
Karolina i Piotr Jakoweńko są założycielami Fundacji Brama Cukermana. W 2008 r. uratowali od zniszczenia i otoczyli opieką żydowski dom modlitwy Nuchima Cukiermana w Będzinie. Doprowadzili do wpisania historycznych polichromii, jakie się w nim znajdują, do rejestru zabytków województwa śląskiego i przeprowadzenia ich renowacji. Od 14 lat wraz z przyjaciółmi podtrzymują pamięć o żydowskiej społeczności Będzina i regionu, angażując się w ochronę dziedzictwa kulturowego. Obecnie ich działalność wiąże się również z Domem Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziałem Muzeum w Gliwicach, którym kieruje Karolina.
Karolina i Piotr Jakoweńko są laureatami prestiżowych nagród m.in.: „Chroniąc pamięć” – nadawanej Polakom zaangażowanym w zachowanie dziedzictwa żydowskiego w Polsce i dialog polsko-żydowski (2013), Nagrody im. Marii i Łukasza Hirszowiczów (2014), Nagrody Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie (2016).
Partnerami wydarzenia są: Muzeum w Gliwicach, Dom Pamięci Żydów Górnośląskich oraz Fundacja Brama Cukermana.
Serdecznie zapraszamy do udziału!
Wsparcie finansowe Festiwalu Mendelsohna: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Fundacja im. Róży Luksemburg.
* * *
Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil
