architektura – Borussia Olsztyn

„Od Bet Tahary do Domu Mendelsohna” – cykl spotkań poświęcony historii i współczesnej funkcji budynku | sobota, 14 października godz. 11.00-15.00 | Dom Mendelsohna

W 2023 r. mija 110 lat od powstania Bet Tahary – pierwszej realizacji Ericha Mendelsohna (1887-1953), patrona naszego festiwalu, architekta-wizjonera, urodzonego w Olsztynie.
Dzięki wieloletnim staraniom Stowarzyszenia WK „Borussia” i Fundacji „Borussia”, zapoczątkowanych jeszcze w koniec lat 90., w latach 2005-2012 ten historyczny budynek przeszedł gruntowny remont, a dzięki pieczołowitej konserwacji odzyskał dawny blask.
Od 2013 r. odrestaurowana przestrzeń zabytkowego budynku łączy w sobie kilka funkcji – jest udostępniana zwiedzającym, którzy przyjeżdżają z całego świata, by zobaczyć pierwsze dzieło słynnego architekta zachowane w jego rodzinnym Olsztynie. Na co dzień jest to także miejsce edukacji obywatelskiej i niezależnej kultury: odbywają się tu warsztaty, wykłady, działania edukacyjne dla dorosłych i młodzieży, koncerty, spotkania literackie, muzyczne i filmowe, organizowane przez grupę społeczników i wolontariuszy, skupionych wokół „Borussii”. Mija dokładnie dekada, od kiedy Bet Tahara „odzyskała nowe życie”, stając się Domem Mendelsohna.

Z tej okazji podczas Festiwalu Mendelsohna zapraszamy w sobotę 14.10. na cykl spotkań poświęconych historii i współczesnej funkcji budynku pt. „Od Bet Tahary do Domu Mendelsohna”. Rozpoczną się one o godz. 11.00 w Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2).

W programie:

godz. 11.00
▶️ Historia i symbolika zapisana w przestrzeni Bet Tahary – oprowadzanie po Domu Mendelsohna
Prowadzenie: Ewa Pohlke i Ewa Romanowska (Olsztyn)

godz. 12.00
Od Bet Tahary do Domu Mendelsohna – seminarium z okazji 110-lecia powstania budynku
▶️ „Konserwacja i restauracja żydowskiego domu przedpogrzebowego/ Bet Tahary w Olsztynie”
Julia Martino (Toruń)
▶️ „Bet Tahara – pierwsza realizacja architekta Ericha Mendelsohna”
dr Ryszard Nakonieczny (Gliwice)
▶️ „Dom Mendelsohna – historia i pamięć”
Kornelia Kurowska, Ewa Romanowska (Olsztyn)
▶️ Dyskusja i podsumowanie

Serdecznie zapraszamy! Wstęp wolny!

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Samorząd Miasta Olsztyna i Fundacja im. Róży Luksemburg.

* * *

Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil
Fot. Jacek Sztorc

Kornelia Kurowska

// Julia Martino
dyplomowana konserwator dzieł sztuki, specjalizująca się w badaniach i konserwacji zabytków architektury z XIX i XX wieku

// dr Ryszard Nakonieczny
adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, współautor i redaktor książek, edukator, organizator spacerów architektonicznych, dziesięciu edycji Festiwalu Ogrodów w Katowicach; kurator wystaw.

Ewa Pohlke

Ewa Romanowska

Seminarium „Erich Mendelsohn – architekt ponad granicami”

W 2022 r. mija 135 lat od urodzin patrona naszego wydarzenia – Ericha Mendelsohna, architekta i wizjonera, urodzonego w 1887 r. w Olsztynie.
Z tej okazji podczas Festiwalu Mendelsohna zapraszamy w sobotę 22.10. na seminarium „Erich Mendelsohn – architektura ponad granicami”. Rozpocznie się ono o godz. 15.30 w Domu Mendelsohna (ul. Zyndrama z Maszkowic 2).

W programie seminarium:

„Erich Mendelsohn – architekt z Olsztyna” – pokaz filmu krótkometrażowego z udziałem autora Adama Smo Smoczyńskiego

„Erich Mendelsohn i idea europejska“ – prof. Ita Heinze-Greenberg (Zurych)

„Wieża Einsteina – wieczny pacjent“ – Helge Pitz (Berlin)

„Seidenhaus Weichmann – pierwszy dom towarowy w karierze Ericha Mendelsohna i jego następcy“ – dr Ryszard Nakonieczny (Gliwice)

Dyskusja i podsumowanie

Goście Festiwalu:

prof. Ita Heinze-Greenberg
emerytowana profesorka Politechniki Federalnej (ETH) w Zurychu, gdzie w latach 2012-2019 pracowała w Instytucie Historii i Teorii Architektury (gta). Tytuł doktora uzyskała na Uniwersytecie w Bonn na podstawie pracy poświęconej budowlom Ericha Mendelsohna w Mandacie Palestyny. Wykładała i prowadziła prace badawcze na różnych uczelniach, m.in. w Izraelskim Instytucie Technicznym Technion w Hajfie (1984-1998), w Akademii Besaleela w Jerozolimie (1993), na Uniwersytecie w Augsburgu (1999), Uniwersytecie Technicznym w Delft (2004-2005) i na Uniwersytecie Technicznym w Monachium (2008-2012). Liczne publikacje Ity Heinze-Greenberg poświęcone są Erichowi Mendelsohnowi, ale także badaniom nad architekturą XIX i XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem procesów narodowotwórczych, konstruktów tożsamościowych i zagadnień migracji.

Helge Pitz
niemiecki architekt i konserwator zabytków. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie w Trewirze w 1959 r. współpracował z wieloma biurami architektonicznymi, by w 1980 r. założyć wraz z Winfriedem Brenne własną pracownię. Po 1991 r. skoncentrował się na projektach z zakresu konserwacji zabytków. Ściśle współpracuje z architektami, historykami budownictwa i konserwatorami zabytków, nadzorując i konsultując prace na obiektach zabytkowych. Wykładowca wyższych uczelni, autor publikacji fachowych. Zaprojektował m.in. budynek Niemieckiego Muzeum Techniki przy Landwehrkanal w Berlinie-Kreuzberg (1996-2001). Jako konserwator zabytków Helge Pitz pracował przy badaniach i modernizacji wielu zabytkowych budynków, w tym słynnej Wieży Einsteina, zaprojektowanej przez E. Mendelsohna.

dr Ryszard Nakonieczny
adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach, w latach 2004-2011 redaktor naczelny kwartalnika „Archivolta”, współautor i redaktor książek: „Słynne wille Polski” (Praga 2013) oraz „Oblicza modernizmu w architekturze” (Katowice 2013); współzałożyciel Fundacji Dom Modernisty; organizator spacerów architektonicznych, dziesięciu edycji Festiwalu Ogrodów w Katowicach; kurator wystaw w: Brukseli, Pradze, Ostrawie, Wrocławiu, Katowicach, Gliwicach, Bytomiu i Sosnowcu, członek „Erich Mendelsohn Initiative Circle” powołanego do przygotowania listy dzieł Ericha Mendelsohna do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO z inicjatywy niemiecko-izraelskiej grupy ekspertów ICOMOS.

Adam Smo Smoczyński
Artysta plastyk, twórca filmów animowanych, dokumentalnych, eksperymentalnych i teledysków. Absolwent Liceum Plastycznego w Olsztynie i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Liège. Jest twórcą teledysków i opraw wizualnych koncertów i spektakli teatralnych. Wielokrotnie nagradzany na YACH Film Festival i Agfa Young Designers.
Tworzy przestrzenne obrazy, eksperymentując z autorskimi technikami plastycznymi i materiałami. W twórczych działaniach łączy doświadczenia z różnych dziedzin sztuki i fascynacje zagadnieniami z pogranicza nauki.

Wykłady w języku niemieckim z tłumaczeniem na język polski.
Tłumaczenie: dr Barbara Sapała.

Wstęp wolny! Serdecznie zapraszamy!

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie, Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Fundacja im. Róży Luksemburg.

* * *

Motyw graficzny: Ewa Pohlke
Oprawa graficzna: Andrij Fil

Nowoczesna architektura pamięci. Spojrzenie na jugomodernizm | 23 listopada (sobota) godz. 17.00

Serdecznie zapraszamy w sobotę 23 listopada o godz. 17.00 do Domu Mendelsohna na wykład Łukasza Galuska poświęcony architekturze modernistycznej.

Na tle architektury środkowoeuropejskiej jugosłowiański powojenny modernizm jest zjawiskiem wyjątkowym. Rozbrat marszałka Josipa Broza Tity ze stalinizmem zaowocował otwarciem Jugosławii na świat. Architekci mieli możliwość studiowania i zdobywania doświadczeń w renomowanych ośrodkach architektonicznych w Europie i za oceanem. Terminowali u najlepszych mistrzów architektury nowoczesnej: Le Corbusiera w Paryżu, Alvara Aalto w Helsinkach czy Louisa Kahna w Filadelfii. A jednocześnie powstająca w Jugosławii architektura przesycona jest niezwykłą wrażliwością na kontekst miejsca, tradycje, historię. Mimo nowoczesnego języka form, nie waha się sięgać głęboko w przeszłość, czasem aż do antyku. W swoim wykładzie Łukasz Galusek zaprezentuje najważniejszych twórców powojennej architektury jugosłowiańskiej, takich jak Edvard Ravnikar, Bogdan Bogdanović czy Janko Konstantinov.

Łukasz Galusek – architekt i wydawca, od 2018 r. zastępca dyrektora ds. programowych w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Zajmuje się kulturą i sztuką Europy Środkowej, zwłaszcza związkami pomiędzy przestrzenią, pamięcią i tożsamością. Współautor publikacji: Jože Plečnik – architekt i wizjoner (2006), Kresy na nowo odkryte. Wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy (2007), Rumunia. Przestrzeń, sztuka, kultura (2008), Pogranicze. O odradzaniu się kultury (2012), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci (2014), Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović (2017). Współkurator wystaw: Kresy na nowo odkryte. Wspólne dziedzictwo Polski i Ukrainy (Galeria MCK, grudzień 2005 – styczeń 2006), Kartograf złowrogiej historii. Tara (von Neudorf) (Galeria MCK, wrzesień – październik 2013), Adriatycka epopeja. Ivan Meštrović (Galeria MCK, lipiec – listopad 2017) i Architektura niepodległości w Europie Środkowej (Galeria MCK, listopad 2018 – luty 2019).

Spotkanie odbywa się w ramach cyklu „Akademia Borussii”.

Wsparcie finansowe: Goethe-Institut w Warszawie i Urząd Miasta Olsztyna.

URODZINY ERICHA MENDELSOHNA ǀ 23 marca (sobota) ǀ DOM MENDELSOHNA

W najbliższą sobotę, 23 marca zapraszamy do DOMU MENDELSOHNA (ul. Zyndrama z Maszkowic 2, Olsztyn) na obchody 132. urodzin słynnego architekta.

W programie URODZIN ERICHA MENDELSOHNA:

godz. 12.00

Warsztaty plastyczne dla dzieci i dorosłych „Barwy przeszłości – artystyczna wizja olsztyńskiej synagogi”

Prowadzenie: Ewa Pohlke i Gintautas Vaičys (Olsztyn/Kowno)

Zapisy: sekretariat@borussia.pl

godz. 14.00

Tort urodzinowy w „Mendelsohn Café”

godz. 16.00

Wykład „Berlin czasów Ericha Mendelsohna – szalone lata 20.”

dr hab. Iwona Luba (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego)

Wydarzeniom towarzyszy wystawa prac dzieci, wykonanych podczas zajęć plastycznych w Pałacu Młodzieży pt. „Dom moich marzeń”

Organizatorzy: Fundacja BORUSSIA i Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa BORUSSIA

Partnerzy: Goethe-Institut w Warszawie, Pałac Młodzieży w Olsztynie, Studio Kreatywne Miasto

Tag Archives: architektura